Wellicht heb je hem vorige week voorbij zien komen: een retweet van de Salvadoraanse president Bukele. In een thread op Twitter deelde ik mijn bevindingen over het bitcoinland. Ik leg je dit graag ook in het Nederlands voor! Met nog extra bijzonder enkele persoonlijke quotes van anderen die bijval gaven aan mijn verhaal.
Er wordt veel geschreven over bitcoin in El Salvador. Maar hoe is het eigenlijk? Ik ben net weer terug thuis, na een bezoek voor de 5e keer in twee jaar. En ik ben onder de indruk. Opnieuw.
Nee, het land is niet hyperbitcoinized. Maar er gebeuren dingen die we niet kunnen negeren of links kunnen laten liggen.
Optimisme in plaats van oppositie
Ten eerste is El Salvador als land op zichzelf enorm verfrissend. Er veranderen veel dingen en dat voel je overal.
- Er is een revolutie gaande, maar niet vanwege oppositie.
- Er is een revolutie gaande vanwege optimisme.
Veel mensen die ik sprak, leven hun leven weer met hoop. In plaats van ergens tegen te moeten vechten, kunnen ze een nieuw begin maken.
Om je een voorbeeld te geven: de lokale bevolking kan zonder zorgen een nieuw bedrijfje starten. Vroeger werden ze afgeperst door bendes en moesten ze boetes betalen. Nu kunnen ze in vrijheid leven.
Zo’n reactie kreeg ik na mijn viral tweets van Reyna Chicas, een bitcoindocent uit het land:
“Geboren en getogen in El Salvador, ben ik in 2016 voor 5 jaar vertrokken om buiten op zoek te gaan naar mogelijkheden. Als ik deze thread lees, ben ik meer dan trots om terug te zijn en de kans te hebben om getuige te zijn van dit alles.
Salvadoranen, we hebben altijd een groot hart gehad, maar nu hebben we ook weer grote hoop. Hoop voor de toekomst, om eindelijk in vrijheid te vertrekken en veiligheid, om opnieuw te leren dat we om 23.00 uur ‘s avonds met onze gezinnen op de pleintjes van onze vakantie kunnen genieten, en veilig naar huis kunnen.
Ik kan niet meer enthousiast zijn om samen te werken met wat gaat komen! We gaan geschiedenis schrijven, daar ben ik 100% zeker van!
Als ik dat vergelijk met “ons” gepolariseerde Westen, moet ik zeggen dat het niet meer hoeven vechten tegen welke vorm van oppositie dan ook, behoorlijk verfrissend is. Iedereen voelt het in Nederland ook wel: het is altijd vingerwijzen. Op de binnenlandse politiek, op mondiale ontwikkelingen, cultuurshifts en thema’s omtrent vrijheid en controle.
Reversed Diaspora
Ik sprak voor en tijdens mijn vlucht vanuit Los Angeles naar San Salvador met een paar Salvadoranen. Zij bevestigen deze boodschap. Er lijkt een beginnende Reversed Diaspora te zijn, waarbij mensen die het land voorheen ontvluchten, nu weer terugkomen. Het begint met een vakantie elke zes maanden, maar steeds meer… om een nieuw leven op te bouwen.
San Salvador loopt helemaal vol, trouwens… Het verkeer is een kriem en het lijkt steeds erger te worden. Ik leerde dat het helemaal niet in de cultuur van het land zit ingebakken om ergens lopend naartoe te gaan.
Jaren geleden was dit onveilig: je pakte óveral de auto naartoe, zoals ook Reyna eerder al schetste. Maar nu een wandeling naar de supermarkt wél weer kan, moet men daar nog erg aan wennen. Of ze zullen het nooit 😉
Maar van wat ik heb ervaren: straten zijn absoluut veilig, ook ‘s nachts!
Ingezonden perspectief
Te midden van dit alles denk ik soms wel eens dat ik voor propaganda ben gevallen, of nogal bitcoin-biased ben.
Ik kwam hier in augustus 2021 voor het eerst, een maand voor het wettig betaalmiddel, en had geen idee wat ik kon verwachten. Maar als bij anderen navraag en mijn gevoel uitleg, bevestigen zij het. El Salvador ademt hoop. Zo kreeg ik de volgende reactie in mijn dm’s:
“Ik woonde meer dan tien jaar geleden in El Salvador bij het Peace Corps. We zijn onlangs teruggegaan om de moeder van mijn vrouw te bezoeken, ik heb mijn vrouw daar ontmoet, en het was precies wat er in je thread op Twitter staat.
Anoniem
Ik hield van El Salvador toen ik daar woonde. Ik woonde in El Campo en Cabañas en het was geweldig. Het Peace Cops en de ambassade maakten ons bewust van hoe we met situaties om moeten gaan als ze met de bus om geld kwamen vragen. Dat is mij ‘gelukkig’ maar twee keer overkomen.
Toen we er in maart waren, sprak ik met scholieren en studenten en hun dromen over hoe ze het land vooruit willen helpen waren geweldig. Ik sprak iemand die software-engineering studeert en een ander die voor dokter studeert.
Tijdens mijn tijd bij de Peace Corps waren de meeste jonge mensen altijd plannen aan het maken om naar het noorden te trekken. Mijn vrienden die ik maakte, verlieten El Campo vrijwel nooit vanwege angst op toeristische plekken. Nu gaan ze bijvoorbeeld één keer per maand mooie plekken bezoeken, gaan ze kamperen, gaan ze een dagje naar het strand, en zijn ze eindelijk vrij om van hun land te genieten.
Ten slotte ben ik blij voor ze, en ook jaloers. Veel mensen vroegen me of het goed met me ging waar ik woonde, of ik veilig ben, en algemene verwarring over culturele dingen die hierheen worden geduwd. Ik hoop heel erg dat we onze eigen Bukele krijgen, ik zie het niet snel gebeuren, maar ik heb nog steeds hoop.
Om stil van te worden…! Maar ook een bevestiging voor mijzelf dat ik niet gek ben.
Bitcoinadoptie
Ook wat bitcoin betreft, gaat het land vooruit. Het gebeurde regelmatig dat ik winkeliers vroeg om met lightning te betalen (wat ik altijd doe, ook als ik geen logo of sticker zie), en dat ze dat verrassend genoeg deden, ook als ze het niet “uitdragen” of “adverteren”.
Nee, het is niet hyperbitcoinized. Dat weet ik, dat zeg ik niet. Maar het gaat om een trend. Het gaat de goede kant op!
Kijk maar eens naar Bitcoin Berlín, waar ik onze Focus lezers eerder al eens mee naartoe nam. Of de circulaire economie bij Isla La Pirraya. Het zijn twee nieuwe projecten die bitcoin integreren in het dagelijks leven van mensen. Toen ik een half jaar geleden in El Salvador was, bestonden ze nog niet.
Maar er is meer nieuws (voor mij). Ik begon de Hifumi-app te gebruiken, een delivery app die lightning accepteert. Vijf maanden geleden bestond het nog niet. Idem dito met de Bitcoin Farmers Market, die nog geen half jaar bestaat.
Om je een beeld te even. Ik in slechts twee maanden tijd in totaal 140 betalingen gedaan. Gemiddeld zijn dat ~3 betalingen per dag! Ze kwamen allemaal uit mijn eigen self-custodial wallet. De meesten van verstuurd naar een custodial wallet… Maar toch!
Wanneer is het geslaagd?
Maar het gaat niet alleen om betalingen. Wij bitcoiners beschouwen ‘winkeliers’ en ‘betalingen’ altijd als maatstaf voor succes. Maar de echte sleutel in dit alles is ‘onderwijs’. Daarvoor kijk ik graag naar My First Bitcoin. Met onafhankelijk en onpartijdig bitcoineducatie hebben ze al duizenden lokale bewoners over bitcoin onderwezen.
Niet alleen de gemiddelde persoon op straat, maar ook leraren op openbare scholen. Ja, je inderdaad: in samenwerken met het Ministerie van Educatie. In 2024 moet élke school in het land een bitcoinmeester of -juf hebben.
Community
Een van de dingen die ik het leukst vind aan het zijn in El Salvador (en dit was dus al mijn vijfde keer) is de community. Het is alsof je in een non-stop meetup leeft. Als iemand die uit de Bible Belt komt, begint het te voelen alsof El Salvador Bitcoin Belt aan het worden is.
Het gebeurde een paar keer dat ik bitcoiners begon te herkennen op straat, in koffietentjes en in supermarkten. Niet alleen in het kleine El Zonte, maar ook in San Salvador!
Met meerdere meetups per week, sociale evenementen en/of georganiseerde weekendtrips is er nooit een saai moment. Om je een beeld te geven: ik heb met wel meer dan 40 verschillende bitcoiners mij bitcoinbordspel Blockhunters gespeeld.
Steun Focus!
Vind je deze open en gratis Focus-editie waardevol? Steun ons met een volledig vrijblijvende donatie, compleet value4value!
Klik op de QR-code met je lightning wallet (lnurl-compatible) of check onze donatiepagina voor standaardopties.
Steun Focus!
Vind je deze open en gratis Focus-editie waardevol? Steun ons met een volledig vrijblijvende donatie, compleet value4value!
Scan de QR-code met je lightning wallet (lnurl-compatible) of check onze donatiepagina met enkele standaardknoppen.
Ga zelf op pad!
Tenslotte raad ik je echt aan om ook eens een kijkje te nemen. Voor iedereen is er wel wat wils. Vulkanen, stranden en steden liggen allemaal op een uurtje rijden van elkaar. En elke sat die je er uitgeeft, is het waard.
Je zult zeker niet de enige Nederlander zijn, en helemaal niet de laatste. Ook met kinderen is het goed te doen, zo getuige de reacties op mijn tweet.
Don’t trust, verify, luidt het bekende mantra ook wel, en dat raad ik je dus echt aan. Stuur mij vooral een berichtje als je vragen hebt. Ik deel je graag mijn tips! Of lees deze thread door, waarin ik mijn top 14 bezienswaardigheden op een rijtje heb gezet.
Tot slot: Lees je graag meer van dit soort persoonlijke verhalen? Overweeg om Focus dan te steunen met een value4value donatie en laat een berichtje achter in het donatieformulier. Zo krijg je een plekje op het donatiedashboard én horen we van onze volgers wat ze tof vinden om te lezen.