12 mei, Apopa. In dit kleine Salvadoraanse dorpje ontvangen tientallen studenten een heus Bitcoin Diploma. Na een lesprogramma van tien weken waarin de tieners uitleg krijgen over onderwerpen die variëren van monetaire geschiedenis tot private key-management, mogen ze bij de diploma-ceremonie laten zien wat ze kunnen. Ik ben er als reizende reporter bij.

Bitcoin Diploma(do)

Het begint voor mij allemaal al op de dag ervoor, donderdagmiddag 11 mei. In het Casa del Bitcoin van de non-profitorganisatie Mi Primer Bitcoin (MPB) is in de hoofdstad San Salvador een twintigtal ‘verifiers’ samengekomen.

Het is een leuke mix van Spaanse finfluencers, grijze Amerikaanse pensionado’s, Canadese jongeren die naar El Salvador zijn verhuisd en dus ikzelf: allemaal met dezelfde passie. Bitcoin. Het is het begin van de vierde Bitcoin Diplomado van My First Bitcoin. 

Deze NGO geeft bitcoinles aan El Salvadoranen. Oprichter John Dennehy is het project in september 2021 gestart toen de bitcoinwet van kracht ging en bitcoin een wettig betaalmiddel werd. Je hebt eerder op Focus al een interview gelezen met docent Alejandro.

De afgelopen twee jaar groeit de organisatie uit haar voegen, gaan ze internationaal en werken ze nauw samen met burgemeesters en scholen. Allemaal en overal met één doel: bitcoineducatie.

Bij Casa del Bitcoin krijg ik een uitleg over de dag die mij te wachten staat. Ik ben medeverifiër wat betekent dat ik een handjevol studenten 1-op-1 ging controleren. Het zijn een viertal taken:

1. Het kunnen aanmaken van een lightning invoice van 10.000 sats. Als ik hen dit geld kan toesturen naar hun Blink-wallet of Wallet of Satoshi, dan is de eerste opdracht geslaagd.
2. Vervolgens moeten ze mij 5.000 sats terugsturen, om aan te tonen dat ze ook bitcoinbetalingen kunnen doen. Zo gezegd, zo gedaan.
3. Daarna moeten de leerlingen 12 seed woorden invoeren in hun Blockstream Green wallet. Als ze correct doen, krijgen ze een ingeladen wallet met daarin 3.000 sats, waarna ze de wallet ook weer moeten verwijderen. Met deze taak laten ze zien een back-up te kunnen instellen.
4. Tot slot is er een lijst met theoretische vragen opgesteld, die ze moeten antwoorden. Zoals: ‘Waar is de bedenker van bitcoin?’, ‘Wat is het lightning netwerk’ en ‘Wat is het verschil tussen bitcoin en fiatgeld’.

In de 10 weken hiervoor hebben de studenten één keer per week twee uur les gekregen van MPB-docenten vanuit het Diploma-boek. Met leuke grafische tekeningen en veel interactieve elementen zijn de jongeren stap voor stap de rabbithole ingedoken.

Vrijdag, diplomadag

Vrijdag, 8:30.

Ik ben klaar en voorbereid voor een gezellige dag. Samen met de twintig andere bitcoiners en het MPB-team stappen we in twee shuttlebusjes om naar Apopa te gaan. Na een reis van 45 minuten komen we 20 kilometer ten noorden van de hoofdstad uit in dit kleine community-dorpje en betreden we het schoolplein.

Zo’n honderd kids, gewaad in hun schooluniform, staan ons al op te wachten. Er is zelfs een marktplaats gemaakt op het plein waar ze hun lekkernijen zoals crêpes, koffie, ijsco’s en nog veel meer verkopen. Alles ingekleed rondom bitcoin! Uiteraard.

Verificatiesessie

Niet veel later wordt de verificatie-sessie afgetrapt. Met zijn twintigen zitten we in één klaslokaal, met een lege stoel tegenover ons, al wachtend tot de studenten binnenkomen. Met mijn minimale “Yo solo hablo un poco español” en korte introductie en voorstelmoment, trap ik het gesprek af om het vierstappenplan af te lopen.

(1) Bitcoin ontvangen & (2) versturen, (3) een wallet herstellen en (4) enkele vragen beantwoorden.

Met mijn steenkolenspaans en een grote glimlach komen al snel enkele zenuwachtige studenten bij mij langs om hun bitcoinskills te laten zien.

De één vindt het simpel, heeft alles al werkend en zoeft door de vier actiepunten heen. De ander vindt het lastig, zit mij met trillende zweethandjes vol ongeloof aan te kijken dat een buitenlander naar hun school komt om hun werk te controleren.

Maar uiteindelijk gaat alles soepel: van antwoorden als ‘lightning esta rapido y barato’ (lightning is snel en goedkoop) tot lightningwallets die in allerijl nog zijn gedownload en ingesteld, verlaten de studenten na enkele minuten onder luid applaus het klaslokaal weer.

Het is een komen en gaan van studenten, die als een gestroomlijnde machine in rap tempo honderden lightning betalingen heen en weer zappen met verifieerders.

Een uur later is de Diplomado-sessie voltooid en hebben alle 80 studenten succesvol hun bitcoinskills aangetoond. Althans, voltooid? Nu is het tijd voor de uitreiking. Na een korte pauze met bitcoin-betaalde crêpes en koffie, komt de ceremonie dichterbij.

Tussendoor, omringd door jonge Salvadoranen, help ik ze nog met een huiswerkopdracht. Hun meester heeft ze de opdracht gegeven om met ‘de buitenlanders’ in gesprek te gaan met de startvraag: “Waarom is bitcoin zo belangrijk?”. Het levert leuke gesprekken op met de jeugd die met hun schoolschriftjes en pennen de verifieerders langsgaan.

Andrea, Alejandro, Ricardo, Luis: allemaal zijn ze met bitcoin bezig!

Rond het middaguur beweegt iedereen zich naar het overdekte voetbalveld om een plekje te vinden op de stoeltjes en tribune. Na een speech van de lokale burgemeester, de hoofdmeester en twee MPB-teamleden, gaat iedereen staan.

Uit volle borst zingen krap 100 Salvadoranen het volkslied én gemeentelied mee, waarna een aantal van hen vervolgens een ingestudeerde traditionele dans vertoont.

Het laat mij zien hoe serieus deze dag wordt genomen. Oprichter John vertelt mij dat er bij elke ceremonie wel kinderen moeten huilen, overweldigend van de hoop die doorschemert als hen duidelijk wordt dat ze als land met iets heel bijzonders bezig zijn.

Want waar ter wereld krijgen leerlingen op een dergelijke manier bitcoinles? Nergens, behalve in El Salvador.

En nu is het écht tijd voor de diploma-uitreiking.

Ceremonie & certificaat

Stuk voor stuk worden de leerlingen naar voren geroepen, om onder vol applaus het certificaat in handen te krijgen. Een gezellige gewaarwording, waarbij de kids vol trots met elkaar op de foto gaan.

Ook ikzelf moet eraan geloven en wordt voor de camera geroepen.

De nieuwe generatie bitcoiners is geboren en opgeleid! Organisaties als My First Bitcoin hebben al tienduizenden locals kennis laten maken met lightning, self-custody, de nadelen van fiatgeld en de toekomst van bitcoin. De energie die er rond de groep studenten en docenten hangt is aanstekelijk.

Is het bitcoinexperiment in El Salvador mislukt? Nee, allerminst! Het is pas net begonnen!