Bitcoin als netwerk staat als een huis. Ondanks alle onrust draait het protocol vrolijk door. Er wordt gebouwd aan allerlei toepassingen, verbeteringen en implementaties zoals silent payments en robosats. Maar buiten de wereld van computertaal hebben we ook te maken met de politieke wereld. Daar zijn de regels echter een stuk minder duidelijk en definitief dan bij bitcoin. En dat is te merken.

De strijd om regels buiten bitcoin om is in volle gang.

In deze editie van Focus nemen we een aantal politieke trends met je door. In Europa en de Verenigde Staten speelt er veel. Politici en bankiers kunnen niets veranderen aan de regels van bitcoin zelf en daar worstelen ze zichtbaar mee. Maar dat betekent niet dat ze geen invloed kunnen uitoefenen op alles daarbuiten.

De kip of het ei?

We beginnen met een opmerkelijke situatie bij de centrale bank van Amerika. De FRED (of Federal Reserve Economic Data) is een database met data over de Amerikaanse economie.

Dit is voor zover bekend de eerste keer dat een tak van de centrale bank van de VS bitcoin gebruikt als rekeneenheid.

Het is wel jammer dat de onderstaande grafiek pas begint in 2021. Eieren zijn zelfs in bitcoin duurder geworden sinds januari vorig jaar. Als je de prijsontwikkeling echter wat langer bekijkt, zul je zien dat je met bitcoin eieren voor je geld krijgt.

Bank der centrale banken

We beginnen bij de centrale bank der centrale banken, de Bank for International Settlements (BIS)

Deze week kwam de BIS met een rapport over cryptocurrency’s. De korte conclusie? ‘Crypto is géén geld’. Een snelle blik op het document laat zien dat men kijkt naar allerlei opties in de industrie. En niet alleen naar bitcoin.

De conclusie uit deze hoek is logisch. De BIS is de oudste allesoverkoepelende financiële instelling ter wereld. Het doel is sinds 1930 ‘het bevorderen van de samenwerking tussen grote centrale banken’. Deze centrale banken zijn toevalligerwijs ook aandeelhouders. De bestuurders worden niet gekozen via een democratisch proces, maar aangewezen zoals burgemeesters en commissarissen van de Koning.

De dag dat ze bij dit soort instanties toegeven dat bitcoin wel eens een goede oplossing voor geld is, betekent het einde van hun huidige financiële wereld.

Toch staan er ook rake conclusies in het rapport van de BIS. In de woorden van de BIS is het volgende mis met blockchains:

• Blockchains werken door beloningen te geven aan gedecentraliseerde nodes. Door deze geldprikkels in stand te houden, neemt de wachtrij aan transacties op en daarmee de transactiekosten. Hoge transactielasten stimuleren het gebruik van alternatieve netwerken, wat leidt tot een versnippering van het cryptolandschap. Bij bitcoin zijn overigens de kosten nu heel laag.
• Nieuwere blockchains hebben meer capaciteit, zelfs als dit ten koste gaat van een grotere centralisatie en zwakkere beveiliging. Verschillen in het ontwerp bemoeilijken ook koppelingen tussen blockchains.
• Beperkte schaalbaarheid en een gebrek aan interoperabiliteit voorkomen dat netwerkeffecten plaatsvinden, maar een systeem van parallelle blockchains draagt ​​ook bij aan governance- en veiligheidsrisico’s.
• Ondanks fragmentatie vertonen cryptocurrency’s op verschillende blockchains dezelfde koersbewegingen, zoals: ze delen vaak dezelfde investeerdersschare en de groei wordt ondersteund door speculatieve aankoop van munten.

Als je het mij vraagt slaan deze punten vooral op alle andere netwerken. Bitcoin draait en blijft draaien en is decentraal in de basis.

Leuke kanttekening: het woord bitcoin komt drie keer voor in het rapport. De onderzoekers van BIS zijn bekend met het Lightning Network.

Another attempt at achieving scalability are so-called “layer 2” solutions. Blockchains such as Ethereum, Avalanche, Binance or Solana, are commonly referred to as “layer 1” networks. Any transaction on a layer 1 blockchain is validated and recorded on the respective public ledger, ie “on-chain”. In contrast, the bulk of transactions on layer 2 solutions (eg the Bitcoin Lightning Network) happen off-chain, and transactions are only sporadically reported back to the underlying layer 1 chain in bundles. Layer 2 blockchains thereby allow for higher transaction limits and lower fees, but at the cost of giving up decentralisation, posing risks similar to those of bridges.

– Onderzoek: Blockchain scalability and the fragmentation of crypto

Europa

Vanaf de BIS in Basel zoomen we uit naar Europa. Steeds meer zaken zijn geregeld op continentaal niveau. En daar horen ook standpunten bij. Die komen van beleidsmakers, bankiers en talloze andere mensen die een microfoon of toetsenbord voorgeschoteld krijgen.

De trend is helder: controle, controle, controle. Recentelijk kwam het hoofd Verena Ross van de European Securities and Markets Authority (ESMA) met een duidelijke oproep: Europa moet gezamenlijk werken aan wetgeving voor de cryptosector.

“Met een stijgende inflatie zullen investeerders op zoek gaan naar beleggingen die mogelijk compenseren voor de hoge inflatie, wat weer kan leiden tot het nemen van grotere risico’s,” zegt Ross. “Dat is iets dat we scherp in de gaten houden.”

In de praktijk betekenen dit soort uitspraken vaak maar één ding: meer regels. Als Nederlandse bitcoiner ga je dat merken in meer identiteitscontroles, maar ook zul je minder diensten kunnen gebruiken.

In Zuid-Korea is het bijvoorbeeld al zo ver dat je geen bitcoin kunt sturen naar je eigen wallet. De grootste beurzen van het land accepteren alleen nog betalingen naar goedgekeurde adressen.

Zo ver is het in Nederland en Europa gelukkig nog niet. Je lokale bitcoinboer mag met de juiste papieren gewoon nog geld sturen naar jouw adressen. Tenminste, als je wel eerst even je paspoort in wil scannen.

De Europese Centrale Bank (ECB) had overigens deze week een beleidsvergadering in Amsterdam. Eens per jaar vergadert de top van de bank op een andere plek dan Frankfurt. Onderwerp van gesprek: inflatie en hogere rentes.

De ECB publiceerde eerder deze week een rapport over de risico’s in de wereld van cryptocurrency’s. En dan met name de mogelijke invloed van de markt rondom bitcoin op de financiële wereldmarkten.

Veertien procent van de Nederlandse huishoudens heeft bitcoin of een andere token in bezit volgens de ECB. Het gemiddelde van de Eurozone ligt rond tien procent.

De cijfers van de Consumer Expectation Survey vind je hieronder.

Verenigde Staten

Goed, dan hebben we ook nog dat andere westerse machtsblok. De Verenigde Staten heeft bitcoin en de industrie er omheen nog altijd niet in het grote wetboek gevangen. En dat zorgt ook hier voor onrust en getouwtrek.

In de Verenigde Staten heb je tal van toezichthouders. Een greep uit de voorbeelden: Federal Reserve Board (FRB), the Federal Deposit Insurance Corp (FDIC), Securities and Exchange Commission (SEC), Office of the Comptroller of the Currency (OCC) en de Commodity Futures Trading Commission (CFTC).

Met name de laatste drie komen vaak in het nieuws rondom bitcoin. Wie waar toezicht over heeft, is echter nog niet helemaal duidelijk.

Senator Cynthia Lummis heeft naar eigen zeggen zelf al bitcoin sinds 2013. Het is dus niet verrassend dat zij een van de voortrekkers is op het gebied van beleid rondom bitcoin in de Verenigde Staten.

Voorstel

Kirsten Gillibrand diende samen met Lummis een uitgebreid wetsvoorstel in bij de Amerikaanse Senaat. De wet moet er voor zorgen dat men in Amerika weet waar het aan toe is.

Ik ben geen jurist, en zeker geen Amerikaanse staatsgeleerde. Maar het wetsvoorstel pleit voor een duidelijk wettelijk kader. De titel van het wetsvoorstel is vaag: Responsible Financial Innovation Act.

Het klinkt leuk, maar ook hier gaat het om een poging om de ontwikkelingen rondom bitcoin in een bepaald stramien te krijgen. Naast bitcoin wordt ook ethereum expliciet genoemd als voorbeeld van een decentraal netwerk.

Lummis pleit onder meer voor een aparte behandeling van bitcoin tegenover andere cryptocurrency’s. Het zijn immers compleet andere toepassingen. Volgens Politico moet dit wetsvoorstel er voor zorgen dat er duidelijkheid is voor iedereen.

In het voorstel komen we ook de Commodity Futures Trading Commission weer tegen. Zij zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de derivatenmarkten in de VS. Lummis en Gillibrand schuiven die partij naar voren als toezichthouder voor de gehele sector.

De toezichthouders zijn op hun beurt weer een zusterorganisatie van de Securities and Exchange Commission.

De overige partijen zullen daar echter niet zomaar akkoord mee gaan. Als we naar de huidige trends kijken, dan is toezicht op de bitcoinsector een garantie voor een groot budget en veel taken.

Wanneer weten we meer?

Net als bij veel andere wetsvoorstellen in Amerika zullen er ongetwijfeld nog wijzigingen plaatsvinden in de tekst van de wet. Lobbyisten hebben dus ook weer wat te doen in Washington.

Een groot wetsvoorstel als dit bevat verschillende punten. De Responsible Financial Innovation Act gaat onder andere over:

• Belasting van digitale assets
• Innovatie rondom grondstoffen (commodities). Bitcoin wordt gezien als commodity in de VS. Andere producten in deze categorie zijn: graan, goud en olie.
• Bescherming particulieren
• Innovatie rondom betalingen
• Innovatie rondom banken

Allemaal onderwerpen die iedereen aan gaan. De regels zullen vooral gevolgen hebben voor hoe bedrijven zich gedragen in de industrie. Regeltjes rondom bitcoin zijn een populair onderwerp in de politiek. Dat gaat voorlopig niet veranderen.

Het politieke proces in de Verenigde Staten werkt als volgt:

• Het idee voor een wet. Dit kan vanuit het Huis van Afgevaardigden komen, maar ook van burgers.
• Het idee wordt uitgesproken in het Huis van Afgevaardigden.
• Het idee wordt opgepakt en door een comité behandeld. Daar komt een wetsvoorstel uit.
• Het wetsvoorstel komt daarna terecht bij het Huis van Afgevaardigden via een debat. Een meerderheid van de stemmen is nodig voor goedkeuring.
• Het wetsvoorstel komt terecht bij de Amerikaanse Senaat (hier zijn we nu).
• Daar wordt opnieuw gestemd.
• Bij een meerderheid gaat het wetsvoorstel naar de president.
• President Joe Biden kan met een handtekening de boel stoppen of goedkeuren.

Het huidige wetsvoorstel moet dus nog een paar stappen doorlopen. Het is afwachten welke gevolgen dit gaat hebben.

Een ander uiterste vinden we bij mensenrechtenactivisten. 21 prominente activisten uit 20 verschillende landen pleiten voor een soepel beleid rondom met name bitcoin en stablecoins.

Mensenrechten

“We schrijven om aan te dringen op een ruimdenkende, empathische benadering van monetaire instrumenten die een steeds grotere rol spelen in het leven van mensen die worden geconfronteerd met politieke repressie en economische tegenspoed.”, is te lezen in een brief aan het Amerikaanse congres.

Hun oproep is simpel: draai een veelbelovende techniek niet de nek om. Bitcoin biedt voordelen voor bijna iedereen. Maar zeker mensen die leven onder een dictatoriaal regime kunnen profiteren van de eigenschappen van bitcoin.

“We hopen dat u en uw collega’s geen beleid opstellen of implementeren dat ons vermogen om deze nieuwe technologieën te gebruiken in ons mensenrechten- en humanitaire werk schaadt … we hopen dat u een ander beleidspad kiest, een dat ons in staat stelt om te redden, te verbinden en vrijheid te krijgen.”

De Verenigde Staten is en blijft een invloedrijk land. De regels die zij implementeren zullen in meer of mindere mate ook invloed hebben op de rest van de wereld. En dat zullen, zoals eigenlijk altijd, zeker niet alleen maar positieve ontwikkelingen zijn.

Volgens mensenrechtenactivist Alex Gladstein en consorten brengt een agressief beleid van de VS zijn werk in gevaar. Gladstein is onderdeel van de Human Rights Foundation en is een prominente bitcoiner.

Een aantal praktijkvoorbeelden van bitcoin of een stablecoin als reddingsboei worden aangehaald:

“Turks Pile Into Bitcoin and Tether to Escape Plunging Lira” – Wall Street Journal

“Dissidents Are Turning to Cryptocurrency As Protests Mount Around The World” – Forbes

“Young Lebanese driving crypto ‘revolution’ after banks go bust” – Reuters

“Bitcoin Has Saved My Family” – New York Times

“Putin’s Crackdown Pushes Independent Russian Media Into Crypto” – Bloomberg

“How Ukraine embraced cryptocurrencies in response to war” – Financial Times

Bitcoin biedt een alternatief. Mensen die geen toegang hebben tot een bankrekening kunnen overal ter wereld geld ontvangen. Ook biedt het een alternatief om te sparen, niemand kan jouw bitcoin afpakken. Met geld in de bank is dat een stuk makkelijker.

Daarnaast ondervinden steeds meer landen en regio’s hevige inflatie. De koers van bitcoin presteert niet al te best tegenover de dollar of euro de afgelopen maanden. Maar er zijn ook regio’s in de wereld waar de lokale munt nog veel slechter presteert.

Sats the standard,
Robin