Minder dan een maand geleden vond de bitcoin halving plaats, waarbij de beloning voor miners is verlaagd tot 3,125 BTC. Dit is gebeurd bij blok 840.000. Deze verandering heeft enorme gevolgen voor de inkomsten van miners en daarmee hun winstgevendheid. De effecten van deze gebeurtenis zijn inmiddels zichtbaar in de data, en daarom gaat deze editie van Bitcoin Focus over de 5 belangrijkste on-chain grafieken van afgelopen maand.

We onderzoeken verschillende aspecten, waaronder de opbrengsten voor miners zelf, maar ook de hashrate, difficulty en transacties met oude bitcoin.

1. Dagelijkse opbrengsten voor miners

Een direct gevolg van de halving is dat de beloning voor miners wordt verminderd. De beloning voor miners bestaat uit de block subsidie en transactiekosten. Beide zijn sterk gedaald na de halving.

De meest logische is de blok subsidie, doordat er simpelweg in de broncode is vastgelegd dat deze wordt gehalveerd per elke 210.000 blokken. Dit wordt weergegeven in de onderstaande grafiek in het paars. Deze block subsidie is naar 3,125 bitcoin gehalveerd, zo’n $200.000 per blok. Dit is omgerekend ongeveer $28 miljoen per dag, terwijl het tot kort voor de halving op gemiddeld $60 miljoen per dag lag. Dit heeft logischerwijs consequenties voor miners.

Helaas voor miners zijn de transactiekosten ook gedaald. Dit wordt in onderstaande grafiek weergegeven in het roze. Deze kosten waren eerder hoog vanwege de populariteit van NFT’s op bitcoin. De recente lancering van Runes op bitcoin, dat samenviel met de halving, heeft gezorgd voor een korte opleving in de populariteit, maar komt langzaam ten einde. En dat heeft gevolgen voor de opbrengsten van miners.

2. Runes zijn actief op bitcoin

De opleving van Runes zijn te zien in de onderstaande grafiek. Deze grafiek toont het aantal transacties die gebruik maken van OP_RETURN-code. Dit is een stuk functionaliteit dat wordt toegepast bij Runes.

Runes, een innovatie bedacht door Casey Rodarmor, bouwt voort op het succes van eerdere NFT-standaarden op bitcoin, zoals Ordinals en BRC-20.

Het protocol is pas beschikbaar sinds de halving, en daarom nemen het aantal transacties met OP_RETURN sterk toe. Op de eerste dagen na de halving lag het aantal transacties die gebruik maken van OP_RETURN op ongeveer 500.000 per dag, en op het hoogste punt zelfs op 800.000 transacties. Het aantal is inmiddels gedaald, maar toch blijven deze transacties populair.

De verbeteringen van Runes ten opzichte van Ordinals of BRC-20 zorgt er ook voor dat er minder transacties gaan plaatsvinden, dit heeft een verlichtend effect op de transactiekosten. De transactiekosten zijn aan het dalen.

Er was nog een hoge spike te zien vanaf de dag van de halving, vanwege de lancering van zogenoemde rare sats (die mensen graag wilden krijgen).

3. Hashrate, Hash Ribbons en Miner Capitulatie?

De eerste gevolgen van het dalen van de opbrengsten zijn zichtbaar. Een duidelijk signaal hiervan is de hashrate, die recentelijk is gedaald. Voorheen lag het voortschrijdend gemiddelde van de hashrate over 30 dagen op zijn hoogtepunt op 640 exahash per seconde (EH/s), terwijl het momenteel op 610 exahash per seconde staat. Hoewel deze daling nog bescheiden en kortstondig is, valt het op omdat de hashrate doorgaans stijgt. Sinds de halving is daarin verandering gekomen.

De daling duidt erop dat miners geen extra apparatuur aanzetten en zelfs bestaande machines uitschakelen, waardoor er minder rekenkracht beschikbaar is voor mining. Minder efficiënte miners worden gedwongen hun operationele processen te verbeteren om winstgevend te blijven.

Hoewel deze daling nog minimaal is, zijn er eerder periodes geweest waarin de hashrate afnam. In de onderstaande grafiek wordt zowel het 30-daags als het 60-daags voortschrijdend gemiddelde van de hashrate weergegeven.

Periodes van snelle daling in de hashrate wordt de bitcoinprijs in onderstaande grafiek gemarkeerd in het groen, wat vaak wijst op “miner capitulatie”.

In de praktijk betekent “miner capitulatie” dat minder efficiënte miners zich terugtrekken. Ze schakelen hun machines uit, verplaatsen zich naar andere locaties of verkopen recent geminde bitcoin om operationele kosten te dekken. Het uitschakelen van deze apparatuur beïnvloedt de hashrate en daarmee ook de moeilijkheidsgraad van mining.

De speltheorie van bitcoin zorgt ervoor dat het voor de overgebleven miners gemakkelijker wordt om te minen, wat bijna lijkt op een natuurlijk proces om de markt competitief te houden.

Meer informatie over de speltheorie kun je lezen in deze editie van BitcoinFocus.

4. Difficulty Adjustment

Er is minder hashrate aan het werk om blokken te vinden. Dat heeft gevolgen voor de difficulty, moeilijkheidsgraad in het Nederlands. De difficulty heeft de grootste negatieve aanpassing gehad in ruim anderhalf jaar, namelijk een aanpassing van -5.6%.

De bitcoin mining difficulty fungeert als een relatieve maatstaf voor de uitdaging om een nieuw block te minen in vergelijking met het meest ideale niveau. Het past zich automatisch aan na elke 2016 blokken, wat ongeveer twee weken duurt, om ervoor te zorgen dat gemiddeld elke 10 minuten een nieuw block wordt gevonden, ongeacht het aantal actieve miners.

Door de difficulty aan te passen, handhaaft het bitcoin netwerk dus de gemiddelde streeftijd voor het minen van nieuwe blokken op ongeveer 10 minuten.

Het aanpassen van de difficulty maakt het dus minder uitdagend om de nonce van een blok te ontdekken, waardoor het toevoegen van een blok gemakkelijker wordt. Dit resulteert in een verhoogde kans op beloningen voor miners, oftewel meer inkomsten!

5. Long-Term Holders

De laatste grafiek om aandacht aan te besteden is de hoeveelheid bitcoin in handen van langetermijnhouders. Opvallend genoeg is deze hoeveelheid niet meer aan het afnemen, wat erop wijst dat deze houders zijn gestopt met het verkopen van bitcoin.

Langetermijnhouders, bekend als UTXO’s (Unspent Transaction Outputs) met een leeftijd van meer dan 155 dagen, tonen statistisch gezien een verminderde kans om opnieuw in beweging te komen. Dit is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd door Glassnode, een bedrijf dat on-chain analyses verricht. Deze UTXO’s worden zelden gebruikt voor kortetermijnhandel en worden meestal alleen verplaatst tijdens periodes van snelle prijsstijgingen.

Op het hoogtepunt in december 2023 was 15,9 miljoen bitcoin gemarkeerd als UTXO van langetermijnhouders. Momenteel is dat aantal gedaald tot 14,5 miljoen bitcoin, wat betekent dat er in het afgelopen jaar 1,4 miljoen bitcoin opnieuw in omloop is gebracht. Dit fenomeen doet zich vaak voor bij snelle prijsstijgingen en deze keer is niet anders. Interessant is dat langetermijnhouders nu zijn gestopt met verkopen, waardoor de grafiek sterk lijkt op die van het voorjaar van 2021.

Het is belangrijk om te noemen dat ‘slechts’ 25% van de bitcoin die opnieuw in omloop is gebracht afkomstig is van Grayscale. Hoewel Grayscale een aanzienlijke rol speelt in de beweging van de langetermijnvoorraad, zijn er ook andere partijen of individuen die hun oude bitcoin in beweging brengen.

Tot slot

Dat waren de belangrijkste on-chain grafieken van afgelopen maand. Met deze editie ben je weer helemaal bij over de wereld van on-chain bitcoingrafieken. Bedankt voor het lezen, en tot de volgende!

Groeten,
Maarten