Over enkele dagen is het zover: bitcoin gaat het 840.000ste blok produceren, en dat betekent dat de vierde halving plaatsvindt. Momenteel zit bitcoin op slechts 500 blokken afstand van dit moment, wat neerkomt op ongeveer 4 dagen.

Dit is een bijzonder moment, omdat het slechts één keer per 210.000 blokken (ongeveer elke vier jaar) gebeurt en het een belangrijk fundamenteel onderdeel is van bitcoin. Het is namelijk een mechanisme dat ontworpen is om inflatie tegen te gaan en de uitgifte van nieuwe bitcoin geleidelijk te verminderen.

Wat is een bitcoin halving?

Voordat we de op de details in gaan: de halving is een soort van bitcoinfeestdag. Of feestblock, kan ook. Het is een moment waarop de bitcoin community stilstaat bij het mooie stukje techniek dat 24/7 draait en transacties verifieert.

De halving houdt in dat de beloning die miners ontvangen uit de block subsidie voor het vinden van een blok wordt gehalveerd. In de bitcoin-broncode is vastgelegd dat dit plaatsvindt na elke 210.000 blokken, wat resulteert in een afname van de uitgifte van nieuwe bitcoin. Dit heeft vooralsnog drie keer plaatsgevonden.

In de beginjaren van bitcoin was de beloning voor miners aanvankelijk 50 bitcoin per blok. Op 28 november 2012 vond de eerste halving plaats, waarbij de beloning voor miners werd verlaagd naar 25 bitcoin.

Daarna, op 9 juli 2016, vond de volgende halving plaats toen blok 420.000 werd bereikt, en de beloning werd opnieuw gehalveerd naar 12,5 bitcoin per blok. De laatste halving was op 11 mei 2020 bij blok 630.000. De beloning is toen gehalveerd naar 6,25 bitcoin per blok.

Zoals eerder genoemd, staat de volgende halving op het punt te gebeuren, rond 20 april. Miners moeten nog slechts 500 blokken vinden. Dit betekent dat bij het bereiken van blok 840.000, een nieuwe halving plaatsvindt, waarbij miners een beloning van ‘slechts’ 3,125 bitcoin ontvangen voor het toevoegen van een blok aan de bitcoin blokchain. 

In de onderstaande grafiek toont dit proces. Het toont het nieuwe aantal bitcoin per dag en maakt visueel hoe de uitgifte van nieuwe bitcoin geleidelijk afneemt.

De uitdaging voor miners door de halving

De aanstaande bitcoin halving heeft directe gevolgen voor miners door een significante vermindering van hun miningopbrengsten. De miningopbrensten bestaan uit de blocksubsidie en de transactiekosten. De blocksubsidie wordt rond 20 april gehalveerd van 6,25 naar 3,125 bitcoin.

Dit betekent dat miners aanpassingen moeten doen op de manier waarop ze hun operatie uitvoeren, of het vereist een hogere bitcoin-prijs om dezelfde opbrengsten te behouden. Daarom is het goed om te bekijken hoe de mining markt er momenteel voor staat. We kijken naar een heel aantal grafieken, dus laten we snel van start gaan.

Dagelijkse opbrengsten

Allereerst de opbrengsten vanuit mining per dag. Dit zijn alle opbrengsten die miners per dag verdienen. Op dit moment ligt dat rond de $75 miljoen per dag. Dit bedrag wordt beïnvloed door drie belangrijke variabelen, namelijk de hoogte van de blocksubsidie, transactiekosten en de prijs van bitcoin. 

De grafiek toont erg duidelijk dat de hoogte van dit bedrag afhankelijk is van de prijs van bitcoin. Dit doet natuurlijk de aanname dat de opbrengsten direct worden omgezet naar dollars, maar dit is zeker niet altijd het geval.

Er zijn tal van miners die ervoor kiezen om voldoende te verkopen om de kosten te dekken en de operatie voort te zetten, maar vervolgens het overige gedeelte aanhouden op de balans. Miners hebben vanzelfsprekend veel geld geïnvesteerd in de sector omdat dit de kern van hun bedrijfsmodel vormt, waardoor hun vertrouwen in de bitcoinmarkt begrijpelijk is.

Een ander element om rekening mee te houden is de blocksubsidie, die gehalveerd wordt. Als gevolg van deze halvering ontvangen miners niet langer 6,25 bitcoin per blok, maar slechts 3,125 bitcoin. Dit is een aanzienlijke vermindering vergeleken met de situatie voor de halvering, wat eveneens invloed heeft op de dagelijkse inkomsten.

Leuk om te benoemen is dat de dagelijkse opbrengsten van miners op 6 maart een hoogtepunt heeft bereikt met $79 miljoen. Dit werd onder andere sterk beïnvloed door de prijs van bitcoin die rond de oude all-time high staat.

Daling van transactiekosten

Naast de prijs van bitcoin en de blocksubsidie hebben ook transactiekosten invloed op de dagelijkse opbrengsten van miners. En met de transactiekosten is ook iets geks aan de hand.

De opbrengsten van miners wordt namelijk verder onder druk gezet door de dalende transactiekosten. In december 2023 werd er voor 412 bitcoin per dag aan transactiekosten betaald, terwijl dat momenteel slechts 105 bitcoin is. Dit betekent een daling van 90% in dollar-termen.

Het hoogtepunt tijdens december 2023 werd voornamelijk veroorzaakt door de populariteit van inscriptions. Dit zat in december 2023 in een hype-fase, en daar is de rust behoorlijk teruggekeerd. Het gevolg is dat miners een kleiner gedeelte opbrengst krijgen vanuit dit gedeelte van de block reward.

En dat zie je ook terug in onderstaande grafiek. Deze grafiek laat zien hoeveel procent van de block reward afkomstig is vanuit de transactiekosten. Momenteel komt er slechts 9% vanuit transactiekosten terwijl het percentage tijdens eerder dit jaar op 40% lag. Dit is logischerwijs niet gunstig voor de opbrengsten van miners.

Toenemende concurrentie

De opbrengsten voor miners staan momenteel rond het hoogste punt ooit, maar komen wel stevig onder druk te staan door halvering in blocksubsidie en dalende transactiekosten. Daarnaast is de mining-markt een sterk concurrerende markt en blijft de concurrentie ook toenemen.

Dit wordt weerspiegeld in de hashrate, die de gezamenlijke rekenkracht vertegenwoordigt welke miners aanwenden voor het verifiëren van transacties en het toevoegen van een nieuw blok aan de blockchain, gemeten in hashes per seconde (H/s).

Deze hashrate staat hoger dan ooit tevoren. Het is namelijk meer dan vervijfvoudigd ten aanzien van de vorige halving. De geschatte hashrate van het bitcoin-netwerk staat momenteel op ~600 EH/s, een stijging van 82% ten opzichte van een jaar geleden. Dit verhoogt de benodigde rekenkracht voor miners aanzienlijk, waardoor de kosten om dezelfde hoeveelheid bitcoin te produceren stijgen.

Dalende hashprijs

Zowel de inkomsten vanuit mining als de hashrate kun je combineren voor het berekenen van de gemiddelde inkomsten per poging tot het vinden van een blok, oftewel de hashprijs.

De hashprijs is ten opzichte van de vorige halving in mei 2020 gedaald met 30%. Deze daling, van $0.11 naar een verwachte $0.055 na de komende halving, plaatst aanzienlijke druk op de winstgevendheid van miners.

Reactie van miners

De bovenstaande grafieken tonen dat er een uitdagende periode aankomt voor miners. De hashrate staat op het hoogste punt ooit, terwijl de verwachte opbrengsten hoogstwaarschijnlijk gaan dalen. In deze context hebben sommige miners hun verkoopactiviteit verhoogd.

De dagelijkse verkopen aan sommige OTC-handelsdesks bereikte eind maart een piek van 1600 bitcoin. Dit is het hoogste volume sinds augustus 2023. Dit wijst op een strategie om liquiditeit te verhogen voorafgaand aan de verwachte inkomstendaling.

Gevolgen vanuit het perspectief van speltheorie

De dynamiek die momenteel aan de gang is in de mining-markt is erg interessant. De aanstaande bitcoin halving heeft directe gevolgen voor miners vanwege een significante vermindering van hun miningopbrengsten.

Het is een extreem competitieve markt en dat neemt alleen maar toe door deze gebeurtenis. Het is een competitieve markt omdat veel verschillende elementen samenkomen. Ik benoem de belangrijkste:

1. De halving zorgt voor een lagere beloning voor het minen van een block, waardoor miners voor de keuze staan om door te gaan met hun huidige operatie, of hun middelen aan te passen door bijvoorbeeld te investeren in efficiëntere mining apparatuur of andere goedkopere energiebronnen. De speltheorie in het verminderen van de beloning suggereert dat miners die kosten niet effectief kunnen verlagen mogelijk gedwongen om de markt te verlaten, wat de concurrentie en verdeling van de mining-markt beïnvloedt.
2. Een ander element zit op de toenemende concurrentie. Naarmate de hashrate stijgt en de beloningen dalen, kunnen alleen miners met toegang tot goedkope energie en efficiënte mininghardware winstgevend blijven. Dit kan leiden tot consolidatie binnen de industrie, waarbij grotere miningbedrijven kleinere spelers overnemen of uit de markt drukken. Dit is een onderdeel dat je vaak voorbij ziet komen bij techbedrijven, maar is voor bitcoin extra relevant doordat het kan leiden tot meer centralisatie in het netwerk.
3. Een derde aspect is het hanteren van een solide verkoopstrategie. In de vorige alinea werd getoond dat meer bitcoin naar OTC-handelsdesks zijn verstuurd. Miners moeten beslissen of ze de verkregen bitcoin onmiddellijk verkopen om operationele kosten te dekken of ze vasthouden in afwachting van hogere prijzen. Deze beslissing wordt beïnvloed door hun verwachtingen van toekomstige bitcoinprijs en de acties van andere miners. Dit voegt een extra laag van dynamiek toe tussen verschillende miners, omdat de verkoopstrategie van één miner invloed kan hebben op de prijs van bitcoin, en daarmee op de winstgevendheid van een andere miner. Dit kan ook bereikt worden zonder de nieuw verkregen bitcoin te verkopen, maar door te hedgen met futures of optiecontracten. Hierbij verkoopt de miner een contract dat overeenkomt met de hoeveelheid ontvangen bitcoin, waardoor hij effectief delta-neutraal is en dus niet onderhevig aan prijsschommelingen.
4. Een vierde punt is de aanpassing aan technologische verandering. De introductie van meer energie-efficiënte miningapparatuur creëert een strategisch spel waarbij miners moeten beslissen of en wanneer ze upgraden. Miners die zichzelf snel aanpassen, kunnen profiteren van lagere operationele kosten en hogere winsten, terwijl laatkomers risico lopen achter te blijven. Het toont maar eens aan dat het een erg competitieve markt is.
5. Miners zijn ook deelnemers in de energiemarkt, waarbij de prijs van elektriciteit een kritieke variabele is in hun winstgevendheid van miners. Heb je toegang tot goedkopere energie, dan kun je ook goedkoper hashrate aan de slag zetten. Het daagt miners uit om op zoek te gaan naar hernieuwbare energiebronnen om kosten te drukken. Daarvan zijn voorbeelden bekend voor het plaatsen van miners bij energiekrachtcentrales en een project om te gaan minen bij een vulkaan. Dat laatste wordt gedaan door het bedrijf Volcano Energy, en is nog erg klein op basis van hashrate, maar het toont wel dat er op een innovatieve manier wordt gezocht naar het toepassen van nieuwe energiebronnen.

Conclusie

Met de aanstaande bitcoin halving breekt er een nieuwe epoch-periode aan, waardoor de miningmarkt weer op scherp staat. Deze gebeurtenis schudt de kaarten binnen de sector en vereist een competitieve strategie voor miners om relevant te blijven in de markt. Het belooft een boeiende tijd te worden om te zien hoe dit zich zal ontvouwen. Dat is de competitieve kant van het verhaal, maar er is ook een fundamentale kant.

De aanvang van deze nieuwe epoch-periode is het gevolg van een van de kernprincipes van bitcoin, namelijk de geprogrammeerde afname van inflatie. Dit is een fundamenteel aspect van bitcoin en maakt het een bijzonder moment om te ervaren. Tijdens de vorige halving waren er tal van livestreams en was het een ware viering. Ik kan iedereen aanraden om hierbij stil te staan.

Geniet ervan en ik wens je een goede halving toe!

Groeten, Maarten