Aaron van Wirdum wordt gezien als één van de beste bitcoinjournalisten ter wereld. We spreken af in zijn thuisstad Utrecht om over zijn eerste boek, “The Genesis Book, The Story of the People and Projects That Inspired Bitcoin” te praten.

“Je kunt het een kroon op mijn werk noemen”, zegt de journalist en historicus die in de internationale bitcoinwereld faam geniet als technisch schrijver voor bitcoinmagazine.com en eerder Coindesk en Cointelegraph. In Nederland is hij bekend als co-host van de populaire, maar ter ziele gegane De Bitcoin Show, met Sjors Provoost maakt hij de podcast “Bitcoin Explained” over de technische ontwikkelingen van bitcoin. Hij staat bekend om zijn bescheidenheid, maar ook om zijn inhoudelijke principes en geëngageerde geest.

Een goede bekende van hem zegt: “Aaron is één van de personen die als hij een bepaalde mening heeft die niet overeenkomt met hoe ik ergens over denk, ik nogmaals check of mijn mening wel gebaseerd is op de juiste en volledige feiten.” Aaron reageert:  “Oké, dat is eigenlijk wel een mooi compliment.” Om daarna snel weer tot de orde van de dag te gaan. 

Het 300-pagina tellende “The Genesis Book” omvat de voorgeschiedenis van bitcoin. In het boek worden alle relevante ideeën en personen besproken die van belang zijn voor wat bitcoin nu is. Het eerste deel heet “Foundations” en bespreekt ideeën van onder meer spontaneous order (Friedrich Hayek), free en open source software (Richard Stallman), de stabilizers (neutraal geld), cryptografie, eCash (David Chaum) en de Extropians.

In het tweede deel verdiept Van Wirdum zich verder in de cypherpunks met concepten zoals hashcash (Adam Back), Bit Gold (Nick Szabo), B-Money (Wei Dai) en RPOW (Hal Finney). Ook introduceert hij Satoshi Nakamoto en de bitcoin whitepaper.

Luister hier naar het gesprek met Aaron in podcastvorm, of lees rustig verder. 🙂

Schrijver

Hij groeit op in Schagen, een stadje in West Friesland, samen met zijn moeder en zus. Zijn Engelse vader blijft in Engeland. “Ik ben Nederlands opgevoed, maar door mijn achtergrond had ik wel een taalvoorsprong op mijn leeftijdsgenoten.” Het verklaart waarom hij zich al vrij snel thuis voelt om in het Engels te publiceren.

De kleine Aaron wilde al schrijver worden, in Schagen won hij al diverse schrijfwedstrijden. Toen hij als jongvolwassene niet wist wat hij wilde, zoals zovelen, komt het schrijven weer op zijn radar. Het wordt journalistiek in Utrecht. “Een vrij logische stap. Ik vond het vooral leuk om op reportage te gaan. Ik wil erbij zijn.” In zijn tweede studie, Politiek en Maatschappij in Historisch Perspectief, vindt hij de verdieping om naar eigen zeggen “zijn werk als journalist beter te doen”.

“Om te begrijpen hoe de maatschappij is, moet je weten hoe die maatschappij zo is gevormd. Een duidelijke parallel met dit boek. Als je bitcoin écht wil begrijpen, dan moet je ook begrijpen waar bitcoin vandaan komt.”

Als student realiseert hij zich dat hij de opkomst van het internet en de rol die dat speelt in de maatschappij wil gaan onderzoeken.

Hij zegt: “Waar kan ik de meeste impact hebben? Ik ben me gaan verdiepen in historische technologieën die een revolutie hebben veroorzaakt in de communicatie, te beginnen met de drukpers. Ik ben uiteindelijk afgestudeerd op het concept van vrijheid van meningsuiting. Ik zie dat als een fundamenteel recht als journalist en heel belangrijk voor de maatschappij. Als er ergens anders iets niet klopt, moet je er in ieder geval over kunnen praten zodat je het kan verbeteren.”

Ontdekking van bitcoin

Hij leert bitcoin in 2013 kennen als zijn huisgenoten in Utrecht met bitcoin drugs kopen op de dark web marktplaats Silk Road. “Ik vond het wel spannend. Het was illegaal en ze gebruikten nieuwe technologie. Het is een eigen valuta met een eigen wisselkoers, fascinerend.”

In instantie denkt hij te maken met een soort anonieme PayPal, maar door zich er in te verdiepen ontdekt hij de ideeën achter bitcoin: het hervormen van geld en het scheiden van geld en staat. “Bitcoin was veel interessanter dan Silk Road zelf, want het had en heeft revolutionaire potentie.”

Zijn journalistieke vizier richt zich nu primair op bitcoin, want die “internetstukjes voor HP/De Tijd boeiden me niet zo”. Eerst creëert hij zijn eigen platformen: een eigen blog (Bankless Blog) en vanaf 2014 Coincourant, dat hij met een huisgenoot opricht en dat Nederlands bitcoinnieuws brengt. 

In 2014 is het sentiment in Nederland nog behoorlijk negatief rondom bitcoin. De vinding wordt door de media omschreven als “een bubbel van nullen en enen”, een “tulpenbollenmanie” en “geld voor criminelen”. Na een jaar besluit hij zijn heil te zoeken bij de internationale bitcoinmedia zoals CoinDesk, Bitcoin Magazine en Cointelegraph. Hij weet al snel naam te maken als iemand die zich vastbijt in onderwerpen en daar ook geëngageerd over kan schrijven.

Opvallend dat de historicus, zonder technische vooropleiding, zijn weg vindt in de technische onderwerpen. Hij legt uit: “Ik wilde weten hoe de mensen rondom bitcoin zich organiseerden. Ik dacht: hoe kan dat nou, iemand moet toch de baas zijn? Om écht te doorgronden hoe de sociaal-politieke en governance kant van bitcoin werkt, móest ik me in de technische kant van bitcoin verdiepen. gaan begrijpen. Dus vanuit die invalshoek ben ik eigenlijk een technische bitcoinschrijver geworden.”

Blocksize war

Zijn finest hours beleeft hij met zijn coverage van de zogenaamde “blocksize war”, de interne strijd in de bitcoincommunity van 2015 tot 2017 of het protocol met grotere transactieblokken moest gaan werken. Als journalist laat hij zijn mening duidelijk blijken.

Waarom eigenlijk? Hij antwoordt: “Ik was heel eerlijk over hoe ik dacht over de kwestie. Ik vind het mijn rol als journalist om de waarheid te vertellen zoals ik hem zie. Dan kun je mijn analyse door die bril lezen, maar je kunt je eigen conclusies trekken of mijn analyse klopt of niet.”

Toen deze veelbewogen, interne oorlog ten einde kwam, voelde het alsof hij zonder werk kwam te zitten, zo intensief had hij de kwestie gevolgd. “Ik had een nieuwe, rode draad nodig voor de komende periode en toen kwam ik op het idee om een boek te schrijven.”

Nieuw boek

Tien jaar na zijn eerste bitcoinartikel is met zijn eerste boek de cirkel rond. Met als doel om bitcoin beter te leren kennen. Maar in eerste instantie weet hij niet waar hij moet beginnen. De oplossing was om gewoon te gaan starten met schrijven. Hij zegt: “Het was eerlijk gezegd soms een hel. Ik vond mijn eerste draft heel slecht. Ik ben gaan bijschaven en verbeteren. Sommige hoofdstukken zijn totaal weggegooid en helemaal opnieuw geschreven.”

Hij krijgt hulp van onder meer collega-journalist Pete Rizzo om het boek redactioneel op een hoger plan te tillen. Na ruim vijf jaar er met tussenpozen er aan gewerkt te hebben, besluit hij het boek open source te delen tijdens de Bitcoin 2023 conferentie in Miami.

“Ik voelde me comfortabel genoeg met mijn concept en het idee open source past heel erg bij bitcoin en bij mij. Ik beschrijf dat free and open source software ook in principe tot het beste resultaat leidt. Ik had tegelijkertijd ook een gevoel van verantwoordelijkheid. Ik kan natuurlijk niet aan Satoshi Nakamoto vragen wat hij ervan denkt. Uiteindelijk heeft dit het boek wel goed gedaan”. 

Hayek

Het boek begint met een quote van Friedrich Hayek, de Oostenrijkse econoom uit de vorige eeuw die meerdere malen terugkomt in het boek. Tijdens het schrijfproces werkt hij onder meer vanuit Milaan, Barcelona en Utrecht. In het begin werkte hij in Milaan bij de bitcoinhub van de bekende bitcoinspreker Giacomo Zucco.

Hij vertelt: “Ik raakte daar in gesprek met een Milaanese bitcoiner en ik vertelde dat ik van plan was dit boek te gaan schrijven. Die zei toen meteen: ‘Oké, dus dan ga je ook iets over Hayek schrijven?’ ‘Oh, moet ik iets over Hayek erin verwerken?’ En toen zei hij dat ik Denationalization of Money moest lezen. Ik had natuurlijk wel eens van Hayek gehoord, maar ben het toen pas echt goed gaan lezen en me gaan realiseren hoe belangrijk Hayek is voor de mensen die met bitcoin bezig zijn en hoe zijn ideeën een inspiratie en een invloed waren op de cypherpunks.”

Misschien wel het meest relevant idee van Hayek dat van de “spontaneous order”, letterlijk vertaald ‘spontane orde’. Het idee is: individuen die handelen uit zelfinteresse kunnen een vorm van orde scheppen met zijn allen.

“Vergelijk het met taal. Niemand wordt gedwongen om een bepaalde taal te spreken of bepaalde grammaticaregels te gebruiken. Dus die regels bestaan, maar die zijn niet van bovenaf ontworpen. Die zijn gewoon ontstaan doordat mensen met elkaar willen communiceren en het eens zijn over bepaalde regels. Een ander leuk voorbeeld is als ergens geen stoep is en waar mensen dan gaan lopen. Dan krijg je van die hazenpaadjes, waardoor die paden weer gemakkelijker zijn om op te lopen en dus gaan er weer meer mensen op lopen. Zo ontstaan wegen die niet van bovenaf zijn bedacht. Bitcoin kun je ook in die context zien.  Satoshi heeft natuurlijk het begin gemaakt, maar uiteindelijk gebruikt iedereen die regels vrijwillig en die regels kunnen ook veranderen. En die zijn ook veranderd.”

Top-down

Een van de punten die Van Wirdum maakt in zijn boek is dat geld over de jaren heen een top-down institutie is geworden. Een instituut dat totaal van bovenaf en centraal geleid wordt. Hij legt uit: “Bitcoin is een bottom-up alternatief, dat zich snel ontwikkelt via een ‘spontaneous order’. Dat is voor mij een soort van de essentie van wat bitcoin misschien wel representeert en dat is een heel erg Hayekiaans idee.” 

De Oostenrijker, die ook even in Amerika woonde en uiteindelijk 92 jaar is geworden, heeft beschreven hoe geld eruit ziet zodra het loskomt van de staat. Hayek komt op latere leeftijd tot de conclusie hoe je nieuw geld kunt creëren dat niet door de overheid is te stoppen.

Van Wirdum: “Dat zijn allemaal ideeën die echt in het DNA van bitcoin zitten. In mijn boek kun je lezen hoe cypherpunks met digitale cash bezig waren of die dat probeerden te creëren, en geïnspireerd waren door Hayek. Dus ja, ik denk dat de invloed van Hayek enorm is op de totstandkoming van bitcoin”. 

Subjectieve waarde

De vraag die rijst of we – analoog aan Hayek’s spontaneous order theorie – ook subjectieve waarde aan bitcoin kunnen toekennen en dat het daarom steeds meer waard wordt. Maar volgens Van Wirdum kun je die conclusie niet zomaar trekken.

“Ik denk dat er iets in zit maar niet helemaal. Economen, met name van de Oostenrijkse School, kwamen met het idee dat subjectieve waarde en niet de productiekosten, de drijvende kracht zijn in de economie. Maar geld heeft de gekke eigenschap dat het eigenlijk niet daaronder valt, terwijl het wel onderdeel is van elke transactie. Want met subjectieve waarde wordt eigenlijk bedoeld iets dat een persoonlijke behoefte vervult.”

Je wilt hetgeen wat je met bitcoin koopt?
“Ja, exact. Je wilt niet het geld zelf, je wilt wat je ermee kan kopen. Dat kan ook voor bitcoin gelden. Maar wat ik interessant vind aan bitcoin, is dat er ook een vonk van idealisme in zit. Met mensen die graag willen dat geld zo werkt, die dat zien als een eerlijker vorm van geld. En daarom vanuit subjectieve idealistische bewegingen bereid zijn om het te accepteren. Denk aan de hodlers of last resort die ten koste van alles hun bitcoin willen vasthouden. Ik denk dat je dat misschien ook in het kader van subjectieve waarden kan plaatsen. Wat vrij uniek en interessant is aan bitcoin.” 

Hij gaat verder: “Er zijn mensen, en ik denk dat ik er één van ben, die bitcoin zien als iets dat de wereld beter en eerlijker kan maken. En daarvoor bereid zijn om het risico te accepteren dat bitcoin naar nul kan gaan, en het blijven gebruiken en er waarde aan hechten. Het nemen van grote persoonlijke risico’s komt voort uit een ideaal. En dat is misschien ook wel de vonk voor bitcoin dat je dat soort mensen nodig hebt. Ik denk dat er best wel wat voor valt te zeggen dat dat in bitcoin zit, dat dat één van de redenen is dat het is gaan lopen”.

Van Wirdum omschrijft geld als een besturingssysteem voor de mensheid. “Net zoals je staten hebt met wetten en regels, er concepten zijn zoals mensenrechten, zijn er ook concepten zoals geld. En geld is op verschillende manieren te ontwerpen en op de manier zoals het nu ontworpen is hebben bepaalde mensen er meer profijt van dan anderen. Dat verschijnsel staat bekend als het Cantillon Effect.” Geld hoeft niet een inherente bias te hebben voor één land, groep of beroep.

Hij legt uit: “Je moet eerlijk geld hebben om een eerlijke vrije markt te hebben. Hayek heeft beschreven dat als je geld aan de vrije markt overlaat, dat de mensen zullen kiezen wat voor hen het grootste voordeel biedt. Dus in die ontwikkelende orde komt ook het beste geld bovendrijven, het beste geld is hetgeen dat geadopteerd gaat worden”.

Van Wirdum omschrijft zichzelf niet als een anarcho-kapitalist. Hij denkt dat de vrije markt niet alles wat wij willen als mensen kan verzorgen. Er zijn allerlei dingen in de wereld die wij als mensen willen en waar de vrijmarkt geen oplossing voor biedt.

Toch denkt hij wel dat marktwerking, naar Hayekiaans ideaal,  meer de ruimte zou moeten krijgen. “Vrije markt is ook in Nederland een vies woord geworden. Maar de vrije markt bestaat uit mensen. Het is gewoon een andere manier om onszelf te laten organiseren.”

Later deze week lees je ook deel twee van het gesprek met Aaron op de website, en uiteraard in de vorm van een nieuwsbrief.

Bitcoin Focus

Focus verschijnt drie keer per week. Wij zijn er voor jou met unieke verhalen, de volledige Focus op Bitcoin. We filteren het nieuws, duiden gebeurtenissen, volgen trends en verzamelen relevante informatie. Ook gaan we in gesprek met bekende en minder bekende bitcoiners om hun verhaal te delen.

Als je dat kunt waarderen, stuur dan vrijblijvend een donatie via onze website, en krijg ook een plekje in ons dashboard!

Bekijk ook: The Genesis Book. En ons eigen Bitcoin Focus magazine, waar naast Aaron nog tal van andere bitcoiners in te vinden zijn.