NFT’s (non-fungible tokens) hebben de laatste tijd veel aandacht gekregen. NFT’s zijn digitale bezittingen die worden gebruikt om kunstwerken, muziek en andere digitale creaties te vereeuwigen. Hoewel ethereum de pionier was op het gebied van NFT’s, heeft bitcoin de afgelopen maanden ook eraan moeten geloven. En dat zorgt voor voor- en tegenstanders. 

In dit artikel gaan we niet in op deze controversiële discussie, maar bespreken we juist de huidige ontwikkelingen die zichtbaar zijn op de blockchain. Zijn miners de lachende derde?

De basis: Segregated witness (SegWit)

Het opslaan van data gebeurt via het protocol Ordinals. Hiermee wordt de data in het deel van de transactie dat bedoeld is voor segregated witness-informatie, opgeslagen. SegWit is een soft-fork die is geactiveerd op 24 augustus 2017. Maar het idee voor SegWit is eerder ontstaan. Ergens in 2015 begon de bitcoincommunity te discussiëren over hoe bitcoin is op te schalen, zodat het netwerk meer transacties kan verwerken. 

Het SegWit-protocolupgrade scheidt de transactiegegevens van de digitale signatures van de transactiegetuige, waardoor de effectieve blockgrootte is verhoogd tot 4 megabytes terwijl het toch compatibel blijft met het oorspronkelijke bitcoinprotocol. 

Voorheen bevatte elk oud block zowel de output en input van transacties, als de signatures en aanvullende scripts. Met de SegWit blocks is de structuur anders en groter geworden. Door signatures en scripts te scheiden, ontstaat er een basisblock, ook wel bekend als transactieblock, dat nog steeds geldig is volgens het oude protocol en inputs en outputs bevat zonder de 1 megabyte limiet te overschrijden.

Het uitgebreide block daarentegen is groter en kan tot wel 4 megabytes aan data bevatten, namelijk de signatures en scripts. Deze structuur maakt SegWit compatibel met oude versies, wat betekent dat het in feite niet door iedereen gebruikt hoeft te worden, terwijl het toch grote voordelen biedt voor degenen die ervoor kiezen om dit wel te doen. Daarnaast maakt deze structuur het mogelijk voor SegWit om als soft fork te worden uitgevoerd in plaats van een hard fork, wat minder stressvol was en minder risico op splitsing van het netwerk met zich meebracht.

De adoptie van SegWit is al enkele jaren erg hoog, zo’n rond de 80% van de transacties. Maar Ordinals gebruiken nóg een nieuwe softwaretool: Taproot (en de combinatie van Schnorr signatures en een MAST-structuur om data op te slaan).

De adoptie van Taproot maakte de afgelopen periode een enorme vogelvlucht. Van een jaar geleden waar de adoptie onder 1% lag, naar 12% in februari 2023. Dankzij Ordinals!

Het zichtbare gevolg in de mempool

NFT’s op bitcoin heeft geleid tot een probleem waar de bitcoin vaker mee worstelt: een volle mempool. De mempool is een geheugenruimte op de bitcoinnodes waar transacties worden opgeslagen voordat ze worden verwerkt in een block. Als de mempool vol is, zijn nieuwe transacties niet meer te verwerken en kunnen gebruikers ervaren dat hun transacties zijn vertraagd. Je kan een volle mempool vergelijken met een drukke snelweg tijdens de spits. Doordat er veel auto’s tegelijkertijd door willen, komt er een opstopping.

Het probleem van een volle mempool als gevolg van NFT’s op bitcoin is te wijten aan het feit dat NFT’s meestal groter zijn dan gewone bitcointransacties. Dit komt omdat ze meer informatie bevatten, zoals het digitale item dat ze vertegenwoordigen, de naam van de maker, het aantal exemplaren en andere metadata. Als gevolg hiervan nemen NFT-transacties meer ruimte in beslag in de mempool en zijn ze duurder om te verwerken. Deze dynamiek heeft ook weer gevolgen voor andere bitcoingebruikers, on-chaintransacties duren gemiddeld langer en zijn minder goedkoop.

Gevolg voor de blockgrootte

De opkomst van NFT’s heeft geleid tot een sterke toename in de adoptie van SegWit, wat ook zichtbaar is op de blockchain. Voorheen was het zeldzaam dat een bitcoinblock vol zat, maar nu gebeurt dit regelmatig, mede dankzij de mogelijkheid van SegWit om tot 4 MB aan informatie te versturen in een block. Dit wordt weerspiegeld in de gemiddelde grootte van een bitcoinblock op dagbasis, zoals te zien is in onderstaande grafiek. Er is geen verdere uitleg nodig om aan te geven op welke datum de NFT-hype is begonnen. Sindsdien is de gemiddelde grootte van een bitcoinblock gestegen van 1,2 MB naar 2,2 MB.

De netwerkactiviteit keert terug

De huidige vraag naar NFT (Inscription)-transacties via Ordinals heeft de populariteit van on-chain transacties naar het hoogste niveau sinds maart 2021 gestuwd. Dit houdt in dat het aantal transacties dat plaatsvindt op het bitcoinnetwerk aanzienlijk is gestegen. Dat wijst op een toename in netwerkactiviteit en de vraag naar on-chaintransacties.

Dit is opmerkelijk, aangezien de transactie-activiteit op het bitcoinnetwerk de afgelopen maanden relatief laag is gebleven, voornamelijk als gevolg van de dalende populariteit als gevolg van een bearmarkt. Toch heeft de opkomst van NFT’s en andere op blockchain gebaseerde toepassingen, evenals de recente prijsstijging, geleid tot een hernieuwde interesse in bitcointransacties.

Het is belangrijk op te merken dat de stijging van het aantal transacties ook zorgt voor een stijging van de totale netwerkactiviteit. Dit komt doordat elke transactie een bepaalde hoeveelheid rekenkracht vereist om te worden verwerkt en geverifieerd. Dat betekent dat meer transacties ook meer netwerkactiviteit betekenen. En dat is weer gunstig voor miners vanwege hogere fees.

Zijn miners de lachende derde?

Als er veel animo is om bitcoin te gebruiken, dan zouden de miners daar toch van moeten profiteren, toch? Helaas zien we dat effect nog niet terug. Hoewel de transactiekosten de afgelopen dagen enigszins zijn gestegen, liggen de betaalde kosten nog ver onder het gemiddelde tijdens de snelle prijsstijging van 2021. Zelfs tijdens de recente gebeurtenis waarbij FTX failliet ging, zijn gemiddeld hogere transactiekosten betaald dan wat momenteel het geval is. Desalniettemin kunnen NFT’s in de toekomst een interessante mogelijkheid bieden voor bitcoinminers om hun winstgevendheid te vergroten. Hiervoor moet de NFT-hype wel toenemen, en of dat gaat gebeuren is natuurlijk de vraag.

Conclusie

Samenvattend kunnen we stellen dat de opkomst van NFT’s op de bitcoinblockchain een positieve invloed heeft op de activiteit op het netwerk en de adoptie van SegWit. Door het gebruik van NFT’s worden er meer transacties uitgevoerd op het netwerk, waardoor de vraag naar transactiebevestigingen toeneemt en blokken steeds vaker vol zitten.

Dit kan uiteindelijk resulteren in hogere opbrengsten voor miners, hoewel we dat momenteel nog niet terug zien. De aankomende periode zal uitwijzen of NFT’s op bitcoin slechts een kortstondige hype zijn of dat er meer toekomst inzit.