Vorige week kon je in het eerste deel van het interview met Gigi lezen over de computerwetenschappelijke kant van bitcoin. We spraken over concepten zoals ‘bitcoin is tijd’ en ook het belang van proof-of-work. In dit tweede deel bespreken we met de Oostenrijker welke oplossingen bitcoin kan bieden in de huidige tijd van hoge inflatie en verregaande data-surveillance door overheden en grootbedrijven.
Het dichten van weeffouten
Volgens Gigi is het huidige geldstelsel stuk. Het eindeloos kunnen bijdrukken van nieuw geld uit het niets is de wortel van het probleem. In zijn ogen vinden overheden en centrale banken altijd weer een nieuwe reden om geld te creëren; of het nu de coronacrisis is, een financiële crisis of een nieuwe oorlog.
“Honderden miljarden dollars zijn er bijgedrukt om banken te redden of oorlogen te starten. Door tapering proberen ze allerlei breuken in het huidige systeem te lijmen. Maar zoals Max Keiser al eens zei: you can’t taper a ponzi.”
Hij omschrijft het huidige systeem als een ‘piramidespel’. Gigi: ‘De basislaag van ons huidige geld is verzonnen, het draait alléén om vertrouwen in de Amerikaanse overheid en het leger. Ze dwingen de rest van de wereld om hun dollar te gebruiken, maar dat vertrouwen brokkelt af.
“Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.”
‘Sommigen denken dat het fiatstelsel nog enkele tientallen jaren doorgaat voordat het kapot gaat. Ik hoop ook dat de transitie langzaam gaat en niet plotseling gebeurt.’
De computerwetenschapper ziet dat bitcoin het huidige geldstelsel op de lange termijn kan repareren.
“In bitcoin wordt er niemand gered. Zie de shake-out van renteplatforms zoals Celsius momenteel. Slechte ideeën gaan vanzelf weg. Wat werkt, werkt nog steeds in de toekomst. Wat niet werkt, zal imploderen. Dat is volgens mij de manier waarop het zou moeten werken.”
Podcasting 2.0
Maar bitcoin lost meer problemen op. Gigi heeft in zijn artikel ‘Freedom is Value’ uiteengezet wat het concept value4value inhoudt. Het gaat om een directe relatie tussen contentmaker en ‘consument’. Hij verafschuwt de advertentiemodellen en betaalmuren van de huidige Silicon Valley bedrijven en uitgeverijen wereldwijd. Daarom betitelt hij online advertenties als ‘spyware’.
“Bitcoin blaast een oud idee nieuw leven in. Iemand verricht een dienst, je geeft wat cash en that’s it. Hoppa, je hebt betaald en niemand hoeft wat van je te weten. Je vertrouwt het geld, je hoeft de klant niet te vertrouwen. Het value4value model kan werken voor podcasts, boeken tot films.”
Hij vertelt over de bitcoin documentaire Human B. Een vriend van hem is de maker van deze film en verspreidde deze gratis. Wel was er de mogelijkheid te doneren. Een van de kijkers doneerde maar liefst 1 bitcoin.
“Blijkbaar had deze bitcoiner er zoveel waarde uitgehaald dat hij het dat waard vond. Met dit model ben je bovendien minder afhankelijk om je identiteit te verkopen via advertenties.”
Hij noemt initiatieven zoals web5 van TBD, het bedrijf van o.a. Jack Dorsey, veelbelovend omdat het lijnrecht tegenover het verdienmodel staat van bedrijven zoals Facebook en Google. Hij noemt ook het ontwikkel- en denkwerk van iemand als Daniel Buchner inspirerend. Deze was betrokken bij het project Architected ION van Microsoft, een Decentralized Identifier (DID) layer 2 protocol voor bitcoin en nu werkzaam bij Block.
“Door middel van deze tech kun je zelf bepalen wat je met iemand deelt en kun je zelf wijzigingen daarin aanbrengen. De vinkjes die je deelt zijn verankerd in de blockchain van bitcoin en het vertrouwen ligt niet bij één centrale partij. Dat is een nieuwe ontwikkeling.”
Binnen de bitcoin community heb je heel spectrum van hardcore libertariërs tot ‘statist cucks’. Waar sta jij op dit spectrum?
‘Poeh, goede vraag. Ik zie mezelf niet als een anarchist. Ik heb liever een centrale politiedienst dan uiteenlopende bendes die de dienst uitmaken. Ook weten we uit onderzoek dat een bepaald percentage van de bevolking een psychopaat is.’ Gigi zegt lachend:
“We moeten een manier vinden om met de psychopaten om te gaan.”
‘Ik vind het idee van private, kleine steden aantrekkelijk, die met elkaar concurreren op governance-gebied. Mensen kunnen zelf bepalen waar ze wonen en kunnen hoppen van de ene stad naar de andere stad.’
‘Als libertariër vind ik dat goederen en diensten vrij moeten kunnen bewegen over de grenzen. Hoe kleiner de staat, hoe beter. Dus liever 100.000 verschillende Liechtensteins in plaats van grote machtsblokken zoals nu’.
Wat maakt bitcoin zo aantrekkelijk als geld?
Gigi is er zeker van dat bitcoin het enige geld en goed is wat niet van je is af te pakken. Hij zegt:
“Je kunt niet van mij stelen, je kunt niet via inflatie van ons bitcoiners stelen.”
Met 12 woorden heb je volgens Gigi via bitcoin al een exit uit het systeem.
Volgens hem heeft bitcoin op de zeer lange termijn veel invloed op overheden. Ook omdat overheden steeds meer van de productieve bevolking gaan ‘afpakken’. Via belasting of indirect, via inflatie. Ook in Nederland is de officiële inflatie hoger dan 10%.
“Belastingen zijn niet populair, dus overheden proberen waarde te onttrekken via inflatie. Het wordt voor hen steeds moeilijker om met geweld geld van mensen af te pakken. Inflatie is zeer pijnlijk voor degenen die geen enkele andere asset bezitten zoals een huis en bitcoin. Ik schat in dat 95% van de bevolking hard wordt getroffen door inflatie.
Als je van maand tot maand leeft en je hebt maar een paar honderd euro spaargeld, dan eet inflatie je levend op. Het hamsterwiel waar je je in probeert te handhaven, gaat steeds harder draaien. Ook omdat overheden het inflatiewapen rokend houden door geld bij te blijven drukken.”
In de ogen van Gigi kan bitcoin ook dit probleem oplossen. Hij zegt: ‘Zodra er meer mensen bitcoin gaan gebruiken, gaan ze het meer uitwisselen en gebruiken als betaal- en spaarmiddel. Maar het kan heel lang duren voordat het zover is. Mensen zijn echter niet dom.’
De bitcoindenker geeft de Arabische Lente uit 2010 als voorbeeld. De zittende machtshebbers hebben getracht om hun criticasters de mond te snoeren door het internet plat te leggen. Dat bleek in de praktijk een onhaalbare klus, ook vanwege de vindingrijkheid van het verzet.
“Het is extreem moeilijk om het internet plat te leggen. Door middel van een VPS of een ander DNS-adres is het gemakkelijk te omzeilen. Verzetsstrijders hebben elkaar ook getipt door met graffiti tips op de muren te geven hoe je DNS adres te wijzigen.”
Hij wil maar zeggen: zodra je gedwongen wordt, ga je het doen. De Oostenrijker omschrijft bitcoin als een reddingsvest. Hij was ook aanwezig op het Oslo Freedom Forum waar onder meer de mensenrechtenactivist Alex Gladstein een aantal panels leidde.
‘Tijdens dat evenement werd me duidelijk dat heel veel mensen afhankelijk zijn van bitcoin. Bitcoin is voor hen de enige manier om geld te ontvangen zodra de overheid je wilt censureren, je wilt uitsluiten van het bancaire stelsel. Met bitcoin kun je je vermogen meenemen, er is geen andere manier mogelijk.’
“Bitcoin is het enige geld waar je geen toestemming hoeft te vragen om het te houden, te ontvangen, te versturen en het is het enige geld dat niet opgegeten kan worden door inflatie (…) Bitcoin is niet alleen nuttig, bitcoin is absoluut essentieel voor miljoenen mensen in de wereld. Ik voorzie miljarden gebruikers van bitcoin, men realiseert zich dit nog niet.”
Maar in een extreem geval moet je gedwongen die 12 woorden wel opgeven, of je bekoopt het met de dood.
‘Dat is het perfecte voorbeeld en laat zien hoe sterk bitcoin is. Het bancaire systeem censureert je en bevriest je bankrekening. Ze halen je van het bancaire stelsel af, dat geldt voor banken maar ook voor betaalverwerkers zoals Venmo en Paypal. Bij bitcoin is het vermogen ‘opgeslagen’ in die 12 woorden. Ze moeten het echt uit je slaan en je moet het echt afstaan, dat is hoe belangrijk en krachtig bitcoin is.’
Hij wil maar zeggen: vermogensoverdracht zit in het bitcoin protocol ingebakken. Iedereen die wat bitcoin verliest, maakt dat de overgebleven bitcoin meer waard wordt.
“Je kunt er bewust voor kiezen om te sterven met die 12 woorden in je hoofd en het regime in kwestie kan niets van je aftroggelen. Er zijn voorbeelden van bekend dat mensen hun seeds hebben meegenomen en uit Oekraïne gevlucht zijn.”
Volgens Gigi is het een kwestie van tijd voordat bitcoin meer gebruikt wordt. Onwetendheid speelt ook een grote rol. In de kern ziet bij bitcoin als een medium of exchange, een betaalmiddel.
‘Ook als je hodlt, je wisselt het uiteindelijk in voor de toekomstige zelf. In een vrije markt zal geld altijd bovendrijven. Net zoals sigaretten werden gebruikt in gevangenissen of geld in computergames. Geld is het meest liquide goed. Je kunt er altijd voor wat in de plaats krijgen. Alleen, het vergt veel tijd. Iedereen moet het begrijpen en deelnemen aan het systeem. Bitcoin is een opt-in betaalsysteem. Met fiatgeld ben je gedwongen om het te gebruiken.’
Betalen met lightning
Hij vindt het veelbelovend dat er steeds meer point-of-sale punten komen waar mensen met bitcoin kunnen betalen. Ook de opkomst van het lightning netwerk als betaallaag is een bullish ontwikkeling, helemaal in combinatie met NFC-technologie op je smartphone. Het frictieloos kunnen betalen aan de kassa is nog nieuw, maar wordt uiteindelijk wel de norm zo denkt hij. Ook omdat de winkelier ook kan kiezen of hij euro’s of bitcoins wilt ontvangen.
Gigi nuanceert: ‘Bitcoin is nog zo klein. We moeten er zeker van zijn dat bitcoin blijft werken zoals het blijft werken. We hoeven weinig te doen, het is de hardste asset die er is. Meer geld vloeit er naartoe en wordt erin opgeslagen. Bijvoorbeeld pensioenfondsen kunnen er ook nog niet in investeren. Zodra bitcoin een asset van 10.000 miljard dollar wordt, dan komt bitcoin in de volgende fase. Michael Saylor is het eerste gekkie, maar ik vermoed dat steeds meer publieke bedrijven worden gedwongen geld bij te drukken.’
We zitten samen in een bearmarkt, de prijs is 70% gecorrigeerd. Hoe ga je daarmee om?
“Welke bearmarkt? Bitcoin zit in een bullmarkt sinds 2009.”
Ik heb geen leverage en ik heb een simpel advies: blijf bescheiden en spaar door. Ik heb inkomsten uit werk en leef onder mijn standaard. De rest spaar ik en ik maak me totaal geen zorgen. De eerste cyclus is altijd het meest moeilijke. Bitcoin en leverage is geen gelukkige combinatie. Luister naar de maximalisten. Stay Humble and Stack Sats. Hold your Own keys.
Besef je wel dat je nog steeds heel, heel vroeg bent. Je hoeft niet hebzuchtig te worden. Blijf bescheiden. Je kunt dan ook niet rekt gaan. Zoals Matt Odell zegt: blijf bescheiden, ga geen lening aan. Bitcoin is spaartechnologie. Geef waarde aan de wereld. Wees ergens echt goed in en stop het in bitcoin. Persoonlijk geloof ik dat automatiseren helpt. Handelen is stom. Het kopen van de dip is stom. Bij mij alles geautomatiseerd. Maak het moeilijk om je sats te verkopen, sla het op in cold storage.’
Dat brengt op ons het volgende onderwerp: het verdienen van bitcoin via het value4value model en podcasting 2.0.
‘Het lightning netwerk is nog erg jong en staat nog voor een aantal uitdagingen. Een van de knelpunten is liquiditeit. Wil je alles in eigen hand houden, dat vergt momenteel veel van een gebruiker. Custodial oplossingen kunnen helpen de liquiditeit te verhogen.’
“Een tweede probleem is zogenaamde multi-path payments, waarvoor onder meer René Pickhardt oplossingen voor heeft aangedragen. Het is een kwestie van testen en implementeren met meer liquiditeit, betere pathfinding en betrouwbaardere routing nodes. Dat moet de kosten per transactie verder helpen dalen.”
Ik vind wel dat de fees van bijvoorbeeld de podcastindex en Breez wallet eerlijk zijn. There’s no free lunch, als je peer-to-peer het hardste geld ter wereld wil gebruiken.
Het is nog steeds heel, heel erg vroeg. Een jaar geleden bestond podcasting 2.0 nog niet. Hoe lang deed YouTube erover om een monitizing kanaal te worden? Value4value is heel direct, je neemt je publiek mee in jouw wereld. Niet iedereen heeft een Joe Rogan te zijn. Hoeveel inkomsten heb je nodig? Je hebt eten nodig, je moet je huur en je energierekening betalen. De rest is luxe. Je hebt maar een paar honderd mensen nodig die terugkomen en voor je content willen betalen.
De fees die tussenpersonen nu pakken, zijn bizar. Van Google, Youtube, Netflix, Spotify tot Patreon. In de boekenindustrie blijft misschien wel 90% bij de uitgeverij hangen. Kijk, routing fees zijn nu circa 1% en geen 60% wat andere tussenpersonen vragen.’
“Niet de platforms, maar de protocollen zijn heel erg belangrijk. Ze halen de controle bij die platforms weg. Net zoals het internetprotocol ‘vindt’ lightning niets van de waarde die het verstuurt. Dat is enorm belangrijk in deze tijd.”
Hodl on,
Wessel