Skip links

#51 ‘Bitcoin is geen geld’

De wereld van bitcoin staat nooit stil. Ook deze week waren er weer genoeg speldenprikjes richting het mooie idee dat bitcoin heet.

We gaan even langs in Davos, waar bitcoin geen geld is. Maar eerst een korte vlucht rondom de wereld voor het meest opmerkelijke bitcoinnieuws.

Nieuws

Staat van het netwerk

Bitcoin draait door.

Prijs~$29.050
Sats per dollar3.419
Marktkapitalisatie$557 miljard
Bitcoin in omloop19.049.579,68 BTC
Difficulty29,9×1012
Blocks tot halving102.034
Block hoogte737.966
Hash rate214,4 EH/s

‘Bitcoin is geen geld’

Mocht je het hebben gemist: er is deze week een grote bijeenkomst in het pittoreske Davos. Het ski-oord in Zwitserland is de plek waar miljardairs, politici en andere invloedrijke mensen elk jaar samenkomen om even lekker te babbelen over hoe de wereld er uit zou moeten zien.

De favoriete onderwerpen komen voorbij: klimaat, gedrag en natuurlijk geld. Dat laatste heeft natuurlijk invloed op zo’n beetje alles wat er gebeurt in de wereld. Kristalina Georgieva (68), directrice van het Internationaal Monetair Fonds, deelde onder meer haar visie op bitcoin en ‘crypto’.

Georgieva ziet bitcoin niet als geld. In haar ogen moet geld gedekt worden door iets. Blijkbaar gelden miljarden dollars aan hardware die er dagelijks energie in stoppen niet als ‘iets’ in deze categorie. Ook miljoenen gebruikers tellen niet mee in deze vergelijking. Liever ziet zij dat het ‘gedekt’ wordt door een land, of op zijn minst een centrale bank.

Voor het onderwerp ‘Central Bank Digital Currencies’ waren op Davos vier sprekers uitgenodigd. Onder hen Kristalina Georgieva van het Internationaal Monetair Fonds en François Villeroy de Galhau van de Franse centrale bank. Ook andere digitale valuta kwamen tijdens de discussie aan bod.

In de strijd tussen wereldvaluta is er maar één echt winnend systeem: het open, vrije woord van bitcoin. Óf een centraal gerund systeem geforceerd met een of meerdere instanties aan het roer. Voorlopig zullen beide systemen echter naast elkaar blijven bestaan.

De truc met Central Bank Digital Currency’s is een aloude: het is oude wijn in nieuwe zakken. Het is een poging om bitcoin wind uit de zeilen te nemen als hét belangrijkste digitale bezit in de wereld.

Hoe die systemen precies gaan werken en of ze ooit gaan aanslaan valt nog te bezien. Je kunt er echter wel op rekenen dat het gepaard gaat met mínder (financiële) vrijheden en garanties dan je nu al hebt met de euro.

Die euro is op 1 januari 1999 ingevoerd. Het is geen munt dat al eeuwen lang bestaat en heeft bewezen tal van problemen te kunnen overleven. In de eerste drie jaar is de munt voornamelijk gebruikt als ‘onzichtbare valuta’, een tool voor de boekhouding. Sinds 1 januari 2002 zijn er de welbekende eurobiljetten en munten in omloop in Nederland.

We pakken een quote van Satoshi Nakamoto, de anonieme bedenker van bitcoin, erbij:

A lot of people automatically dismiss e-currency as a lost cause because of all the companies that failed since the 1990’s. I hope it’s obvious it was only the centrally controlled nature of those systems that doomed them. I think this is the first time we’re trying a decentralized, non-trust-based system” – Satoshi Nakamoto

Je kunt het 46 minuten durende panel met Georgieva hier bekijken. Je kunt je verheugen op quotes als deze: “Bitcoin wordt misschien een munt genoemd, maar het is geen geld. Voordat je iets geld kunt noemen moet het een stabiel oppotmiddel zijn.”

Lagarde bij College Tour

Christine Lagarde was te gast bij College Tour, een Nederlands televisieprogramma waarbij politici, ondernemers of andere bekende personen te gast zijn. Studenten mogen dan die persoon vragen stellen. Het hoofd van ‘onze’ Europese Centrale Bank (ECB) kreeg ook vragen over cryptocurrency en het monetaire beleid. Het gesprek geeft een heel klein inkijkje in de wereld van centraal bankieren. Vergeet niet: Lagarde is van origine een politica, zoals altijd moet je haar publieke uitspraken met een flinke korrel zout nemen.

Lagarde krijgt de vraag om even naar de balans van de ECB te kijken. Twan Huys vraagt: ‘Is deze grafiek niet zorgwekkend?’ De woordsalade van Lagarde die daarop volgt kun je hieronder zelf beoordelen.

Je kunt de hele aflevering hier terugkijken.

Prima, bitcoin is geen geld

Bitcoin is mijn ogen geld. Het is experimenteel en nieuw, maar is in gebruik door een groeiende groep mensen. Een mooie indicator van het vertrouwen in bitcoin als netwerk vinden we in de wereld van mining.

Miners investeren in totaal miljarden dollars in hardware om mee te doen in de strijd om nieuwe bitcoin. Ondanks alle onrust in de wereld zien we een duidelijke stijging in computerkracht dat zich bezighoudt met bitcoin.

Het is een robuust systeem dat tot nu toe alle aanvallen heeft afgewend.

Hash rate van bitcoin volgens Glassnode

Maar het is leuk om mee te gaan in de gedachte ‘bitcoin is geen geld’. Dat opent namelijk stiekem ook nieuwe deuren. Bitcoin is in feite niets anders dan code, een reeks woorden of nullen en enen in binaire taal. Bitcoin is wiskunde.

Het getuigt van een enorm streng en autoritair beleid om op te roepen tot censuur van woorden. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Een bitcoin transactie is eigenlijk niets meer dan een bericht sturen. Met de juiste input kun je jouw BTC versturen naar elk bitcoinadres die je kunt bedenken. Voordat het netwerk daarmee akkoord gaat, controleert het netwerk of alles aan de transactie klopt.

Is de rest van het netwerk akkoord? Dan wordt het bericht uiteindelijk opgenomen in de eeuwige database.

De waarde die wij aan bitcoin hechten (vaak aangeduid in dollars of euro’s) staat buiten het netwerk. Het protocol kent slechts één valuta: satoshi (sats). Een bitcoin bestaat uit 100 miljoen satoshi. Hoeveel pizza’s, snelle bolides of wereldreizen je er van kunt kopen, ligt niet in handen van het netwerk zelf. Het is wat de gek er voor geeft. Maar houd daarbij wel in het achterhoofd dat er een groeiende groep gekken is die er steeds meer voor over heeft. Door sommigen worden bitcoiners zelf psychopaten genoemd.

Bitcoin is een protocol dat is gebaseerd op pure wiskunde. Het netwerk is simpelweg alleen openbare informatie. Het is open-source en iedereen kan bijdragen én alles inzien. Deelnemers controleren elkaar op vals spel. Er is géén centrale entiteit die de boel runt en alleen inzicht heeft in de boekhouding.

Dit soort ‘aanvallen’ op bitcoin ga je steeds vaker zien wanneer de relevantie toeneemt. Wanneer je bitcoin echter niet erkent als geld, kom je op een ander terrein terecht. Je hoeft niet te verwachten dat dit soort gedachte-experimenten snel uit de mond van een centraal bankier of hoge pief bij het IMF komen.

Bitcoin is wiskunde en geld, maar als je iets dieper kijkt is het niets meer dan een systeem om berichten naar elkaar te sturen. Het lijkt wat dat betreft meer op een betaalsysteem zoals SWIFT dan op een traditionele valuta. Ik wens iedereen succes die denkt wiskunde te kunnen stoppen met woorden en maatregelen.

Je kunt de boel vertragen, maar de geest is uit de fles.

In de praktijk

We sluiten de Bitcoin Focus van vandaag af met een actiepunt. Je kunt zélf gemakkelijk bewijzen dat bitcoin niets anders is dan wiskunde, of vrijheid van meningsuiting. Er is niets anders nodig dan een reeks aan woorden om het te gebruiken.

Een van de belangrijkste onderdelen in het gebruik zijn de private keys. Dit geeft je toegang tot jouw coins. ‘Not your key, not your coins‘, is een bekende uitspraak in de wereld van BTC.

Jouw bitcoin staat niet in een wallet. De boekhouding van het netwerk is in handen van tienduizenden verschillende computers wereldwijd. Als je bitcoin wil bezitten (en dus gebruiken) moet je aan het netwerk kunnen laten zien dat jij recht hebt op die satoshi’s.

Om iets in deze database, de blockchain, aan te passen moet je aantonen dat jij de baas bent van een bepaalde hoeveelheid BTC. Dit doe je door een UTXO te ondertekenen. Zo’n UXTO is een Unspend Transaction Output, waarin informatie staat over onder andere het eigenaarschap van een bepaalde hoeveelheid BTC.

Bitcoin gebruikt asymmetrische cryptografie, of ook wel wel “public-key cryptography”. Iedereen kan een key pair genereren, bestaande uit een publieke sleutel en een geheime sleutel (private key).

Een geheime sleutel hoort bij de publieke sleutel. De cryptografie zorgt er echter voor dat het een eenrichtingsweg is. Als je de private key hebt, kun je wel de publieke sleutel achterhalen. Maar als je alleen de publieke sleutel kent, is een weg terug naar de private key onmogelijk. Dat is een ingebakken beveiliging.

Als je een transactie doet, toon je simpel gezegd aan dat jij de geheime sleutel hebt van een bepaalde hoeveelheid Bitcoin (UTXO)

In een ‘asymmetrisch key encryption scheme’, kan iedereen berichten versleutelen met de public key, maar kan de eigenaar van de bijbehorende privésleutel deze alleen maar ontsleutelen.

De publieke sleutel zorgt ervoor dat het netwerk ziet en begrijpt wat er gebeurt. De structuur met de private key zorgt ervoor niemand anders zomaar even met je spaargeld er vandoor kan gaan. Zonder private key heb je simpelweg geen toegang tot je geld.

Een private key is een moeilijk te onthouden stukje code. Gelukkig is daar een oplossing voor bedacht: mnemonic keys. Dit is een update van het Bitcoin protocol waardoor je een private key ook op kunt schrijven als (12 of) 24 woorden. Als je echt gek wil doen, kun je jouw private keys ook opslaan in de vorm van emoticons of tal van andere structuren. De meest gangbare oplossing is dus echter een reeks van 12 of 24 woorden.

Deze woorden komen uit een lijst van 2048 vooraf opgestelde woorden. Als je 24 woorden op 2048 manieren kunt vullen, biedt dat gigantisch veel mogelijkheden. Een juiste volgorde qua seeds phrase gokken is dus ook nagenoeg onmogelijk.

De kans dat je een private key raadt is 242048. Probeer dat getal maar eens uit op je rekenmachine. Grote kans dat er een foutmelding uitrolt. De kans is astronomisch klein dat je een private key kunt raden.

Je kunt zelf op tal van manieren een private key generen. Let wel op! Veel methodes (zoals zelf zomaar wat invullen) zijn vaak niet écht willekeurig. Experimenteren en het maken van private keys is gratis en risicoloos. Als je echter aan de slag gaat met je spaargeld, zorg er dan voor dat alles offline blijft. Je wil niet dat je private key ooit in contact komt met het internet.

1+1=2,
Robin

Steun Focus met een donatie!

Laat een berichtje achter en kom in ons donatie-dashboard.

BITCOIN FOCUS

Word abonnee van dé bitcoin nieuwsbrief van Nederland.