In deze Bitcoin Focus kijken we met extra interesse naar El Salvador. Vertegenwoordigers van 44 verschillende landen kwamen samen om te praten over financiële inclusiviteit en… een beetje bitcoin.
Naast het nieuws uit Centraal-Amerika is er nog een opmerkelijke trend te ontdekken: er gaat geen week voorbij of er zijn landen met nieuwe maatregelen of richtlijnen. Het gaat dan vaak over de regels voor de industrie, of voor het gebruik van bitcoin als betaalmiddel.
Een kleine greep uit het nieuwsaanbod:
- Portugal wil belasting heffen over bitcoin. Het land stond bekend als place to be in Europa voor bitcoiners
- De AFM kijkt naar een verbod op alle bitcoin derivaten voor particulieren
- India wil influencers aanpakken
- Rusland zet deur op een kier naar bitcoin als betaalmiddel in het land
- Ook de G7 gaat weer in gesprek over het reguleren van de bitcoinmarkt
- China is nog altijd een groot land voor bitcoin miners. Volgens onderzoek van Cambridge staat het land op nummer 2 in de lijst van miners. En dat ondanks een verbod!
Staat van het netwerk
Wat wij als mensen ook verzinnen, bitcoin draait gewoon door.
| Prijs | ~$29.145 |
| Sats per dollar | 3.431 |
| Marktkapitalisatie | $555 miljard |
| Bitcoin in omloop | 19.043.579,68 BTC |
| Difficulty | 31.3×1012 |
| Blocks tot halving | 102.994 |
| Block hoogte | 737.006 |
Op bezoek in El Salvador
Groot nieuws uit El Salvador! Afgevaardigden van 44 landen komen bijeen om over bitcoin te praten. Dat was althans de strekking van de aankondiging door president Nayib Bukele.
Onder de leiding van Bukele is El Salvador het eerste land ter wereld waar bitcoin een wettig betaalmiddel is en centraal staat in hun toekomstplannen. Voor zijn presidentschap was Bukele marketeer en dat is te merken in zijn communicatie rondom bitcoin.
“Morgen zullen 32 centrale banken en 12 financiële autoriteiten (44 landen) elkaar ontmoeten in El Salvador om financiële inclusie, digitale economie, bankieren zonder banken, de uitrol van Bitcoin en de voordelen ervan in ons land te bespreken.” – Nayib Bukele via Twitter op 16 mei.
De aanwezigen op de bovenstaande foto zijn níet bij elkaar gekomen om met zijn allen een nieuwe bitcoin standaard te introduceren. Het gaat namelijk om een samenkomst van twee financiële meetings.
De Digital Financial Services Working Group (DFSWG) en de Finance Working Group (SMEFWG) zijn onderdeel van de Alliance For Financial Inclusion (AFI). Het toeval wil dat beide overleggen in El Salvador zijn ingepland.
Deze groep omschrijft zichzelf als een samenwerking van verschillende centrale banken en financiële autoriteiten. Het gezamenlijke doel luidt: ‘Het bevorderen van financiële inclusiviteit op landelijk, regionaal en internationaal niveau.’
AFI noemt bitcoin niet expliciet als belangrijk onderwerp voor de bijeenkomsten. Met een oranje bitcoinbril kun je dat overigens wel er zelf bij bedenken. Een organisatie die bezig is met het verbeteren van de financiële infrastructuur moet toch op zijn minst kijken naar een decentraal geldnetwerk.
De vertegenwoordigers van de 44 landen zijn dus níet naar het bitcoinfeestje van Bukele gevlogen om zo snel mogelijk bitcoin uit te rollen. Wel komen ze deze week in aanraking met de nationale munt van El Salvador. Bukele is op zoek naar lotgenoten die net als hij een andere visie hebben voor het geldsysteem in hun land. Die medestanders gaat hij niet vinden bij landen met een relatief sterke munt.
Dat betekent echter niet dat er niets wordt gedaan met bitcoin. Misschien valt hier en daar het kwartje (of satje).
Even tussendoor..
El Salvador is zeker geen bitcoin walhalla zonder problemen. Simpelweg bitcoin gebruiken maakt je nog geen fijn mens, of fijn land om in te wonen. De beslissingen in El Salvador zijn echter wel onderdeel van een belangrijk moment in de geschiedenis van bitcoin zelf. Ik probeer daarom de ontwikkelingen in Midden-Amerika vooral door de bitcoinbril te bekijken.
Ons aller Arnold was in El Salvador om precies dat te doen: een stukje geschiedenis van bitcoin te bekijken. Check na het lezen van deze editie van Bitcoin Focus onderstaande documentaire over bitcoin als nationale munt van El Salvador.
In de keuken
Bukele zal zeker op het wereldtoneel niet worden gezien als een economisch visionair. De stap naar bitcoin is geen makkelijke. De koers is en blijft bij tijd en wijle volatiel en ook Bukele leeft in een wereld vol met machtsblokken met andere belangen dan de zijne.
Landen hebben hele andere prioriteiten dan individuen. En tot op heden is alleen het experiment van El Savaldor een voorbeeld van bitcoin in de praktijk op landelijk niveau. Het is de enige plek waar je een kijkje in de keuken kunt nemen.
Bitcoin kan een land een bepaalde boost geven. In aandacht, maar ook bijvoorbeeld in de vorm van investeringen in bedrijven in het land. Hoe het op monetair vlak uit gaat pakken, moet nog blijken. We kunnen er allemaal op hopen, maar er is nog geen land ter wereld die compleet is overgestapt naar bitcoin. El Salvador zet sinds september 2021 de eerste stappen, terwijl ook de Centraal-Afrikaanse Republiek BTC inmiddels heeft erkend als nationale valuta.
Dit zijn echter nog altijd kleine stappen in een lang en tijdrovend proces.
Een aantal cijfers over El Salvador op een rij:
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $24,64 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -8.6% (2020) |
| Inwoners | 6.486.201 (2020) |
| Internetgebruikers | 55% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 24,2% van bbp (2021) |
Wie wil bitcoin gebruiken?
El Salvador is als land erg afhankelijk van betalingen uit het buitenland. Volgens De Wereldbank komt 24% van het bruto binnenlands product (bbp) uit zogenaamde remittances. Met name transacties vanuit de Verenigde Staten zijn een belangrijke geldstroom voor het land.
Om die dollar in de handen van een Salvadoraan te krijgen moet je door verschillende hoepels springen. Dat is een complex en tijd vretend proces voor zowel de verzender als de ontvanger. Denk daarbij aan de diensten van tussenpersonen als MoneyGram. Om wat geld op de juiste plek te krijgen moet je botweg betalen. De verschillende dienstverleners romen procenten af van de verzender. Dat kan soms tot enkele tientallen procenten per transacties oplopen. Het resultaat is dat er (veel) minder dollars aankomen op plaats van bestemming.
Met bitcoin kun je, als je de juiste software gebruikt, goedkoper transacties sturen dan via het traditionele dollarsysteem. Mooie bijkomstigheid is het allemaal digitaal kan. El Salvador besloot daarom ook een overheidswallet (Chivo) uit te brengen, hoewel het bewoners vrij is om open wallets te gebruiken.
De adoptie van bitcoin is onderdeel van een marketingplan om El Salvador als land op de kaart te zetten. Dat komt Bukele en consorten overigens wel op veel kritiek te staan. Onder andere De Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) lieten zich vaker negatief uit over de bitcoinplannen.
Een eventuele stap richting bitcoin komt dus niet zonder negatieve gevolgen. Elk land (en eigenlijk geldt dat voor iedereen) is voor hun huidige manier van werken grotendeels afhankelijk van de dominante geldsoorten. De wereldeconomie is gebaseerd op een schuldensysteem. Ook in dit systeem zijn er duidelijke winnaars en verliezers.
Als je jezelf als een verliezer ziet, of als iemand die door een bepaald systeem is achtergesteld, ga je op zoek naar alternatieven.
Speculaas
En nu is het tijd voor een van de leukste onderdelen van bitcoin: speculeren. Met genoeg creatief denken kun je voor bijna elk land wel een aantal redenen bedenken waarom bitcoin interessant kan zijn.
We bespreken vijf aanwezige landen met allemaal een ander profiel.
1. Ecuador
Ecuador is een Zuid-Amerikaans land met ruim 17 miljoen inwoners. Het land stapte in 2000 over op de Amerikaanse dollar als nationale munt. Net als El Salvador wisten zij dat het beter was om de wereldmunt aan te houden dan hun eigen zwakkere valuta.
Ecuador keek niet voor de lol richting de VS voor hun munt. De nationale munt van dienst, de sucre, was onderhevig aan hoge inflatie. De munt verloor 75% van zijn waarde in het begin van 2000. De Amerikaanse dollar is ook onderhevig aan inflatie. Daar heb je als dollarland ook last van.
Ook opvallend is dat 65% van de bevolking in ieder geval één keer in de drie maanden het internet gebruikt. Volgens de Wereldbank ben je met die frequentie een internetgebruiker. Bitcoin is te gebruiken met een simpele smartphone en een internetverbinding. Je hoeft zelf niet constant online te zijn om het effectief te gebruiken.
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $98,81 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -7,88% (2020) |
| Inwoners | 17.643.060 (2020) |
| Internetgebruikers | 65% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 3.4% van bbp |
Ecuador is lang niet zo afhankelijk van geldstromen van migranten die geld terugsturen naar hun moederland als El Salvador. Tegelijkertijd hebben ook zij te maken met de dollar als nationale munt. Dat kan voordelig werken, maar kijken naar een plan b kan geen kwaad.
2. Costa Rica
Costa Rica is ook van de partij in El Salvador. Tussen beide landen ligt alleen Nicaragua. Het land heeft nog altijd een eigen munt, de Costa Ricaanse colon. 1 colon is 0,0014 euro waard, dan krijg je beetje een idee van de waarde.
De munt daalde sinds 2003 met 60% tegenover de Amerikaanse dollar. De dollar is ook een veelgebruikte valuta in het land.
Leuk weetje: er was ook ooit een Salvadoraanse colon. Colon is dan ook in het Spaans een verwijzing naar ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus.
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $61,85 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -4,1% (2020) |
| Inwoners | 5.094.114 (2020) |
| Internetgebruikers | 81% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 0.8% van bbp |
Costa Rica heeft ook een interessant lokaal bitcoin initiatief: Bitcoin Jungle.
In El Salvador begon het grote bitcoin experiment met een soortgelijk idee. Bitcoin Beach toverde het surfersdorp El Zonte om tot een klein bitcoin paradijs. Met een circulaire bitcoin economie en de inzet van talloze lokale en internationale vrijwilligers was dit het startsignaal van de opkomst van BTC in El Salvador.
Dat wil niet zeggen dat Bitcoin Jungle een sterk signaal is dat Costa Rica op termijn ook bitcoin omarmt. Een omslag in beleid van dit kaliber moet eerst groeien onder een bevolking.
Bitcoin heeft geen leiders. Maar om een stap richting een nieuwe technologie te zetten moet je in de categorie van politici toch echt zoeken naar ambitieuze en visionaire (en misschien wel beetje gekke) kandidaten.
3. Nigeria
Nigeria komt vaak in het nieuws rondom bitcoin. De centrale bank pleitte eerder dit jaar voor een totaal verbod op bitcoin. De Nigeriaanse toezichthouder voor financiële markten deelde echter nieuwe regels voor de bitcoin industrie. Met nieuwe richtlijnen voor het gebruik van digitale assets lijkt dat verbod geen mogelijkheid meer.
Het gebruik van BTC in Nigeria is momenteel vooral peer-to-peer. Mensen onder elkaar die het gebruiken of bijvoorbeeld verhandelen.
De Nigeriaanse naira is de munteenheid van Nigeria.
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $432,3 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -1,8% (2020) |
| Inwoners | 206.139.587 (2020) |
| Internetgebruikers | 36% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 11,2% van bbp (2021) |
Bij Nigeria is het ook interessant om naar de opbouw van de bevolking te kijken. Er is in het grote Afrikaanse land geen spraken van vergrijzing (door allerlei verschillende redenen). Bitcoin is een nieuwe technologie met nieuwe eisen en voorwaarden. Jongere generaties zijn normaal gesproken beter in het oppakken van nieuwe trends. Zeker als het ook nog eens in de praktijk beter geld blijkt te zijn.
4. Pakistan
Er zijn ook een aantal Aziatische landen aanwezig bij het bezoek aan Bukele. Een daarvan is Pakistan.
Het land is met 220 miljoen inwoners de grootste in deze lijst. Volgens de voorzitter van de Pakistaanse Kamers van Koophandel en Industrie (FPCCI) heeft de lokale bevolking in totaal $20 miljard geïnvesteerd in cryptovaluta.
In oktober van 2021 maakte Chainalysis al bekend dat de de adoptie in Pakistan in een enorme vlucht zit. De Chainalysis Global Crypto Adoption Index rangschikte Pakistan zelfs op de derde hoogste wat betreft de groei van de populariteit van cryptovaluta, achter Vietnam en India.
Dat zijn leuke statistieken, maar voor zo ver je dat kunt beoordelen vanuit Nederland is ook in dit land nog geen bitcoin revolutie gaande. Het land heeft op het oog weinig gemeen met landen als El Salvador. Toch zit de lokale adoptie van bitcoin in de lift.
De Pakistaanse roepie is de munteenheid van Pakistan. De euro en de dollar worden ook actief gebruikt als betaalmiddel.
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $262,61 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -0,9% (2020) |
| Inwoners | 220.892.331 (2020) |
| Internetgebruikers | 25% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 9,9% van bbp |
5. Armenië
Armenië mag als Europees land niet ontbreken. Armenië is sinds 2001 lid van de Raad van Europa. Het land grenst aan Georgië, Azerbeidzjan, Iran en Turkije.
De Armeniërs zijn geen onderdeel van de euro. Ze hebben dus nog altijd hun eigen valuta, de Armeense dram. De vertaling van ‘dram’ is ‘geld’. Je kunt in het land ook betalen met euro’s, dollars en roebels.
Een stap naar bitcoin van een Europees land ligt niet voor de hand. Zeker voor eurolanden lijkt het een no-go. Als je op landelijke schaal een bitcoin experiment wil zien op het Europese continent, zijn landen als Armenië wel een kandidaat.
Niet omdat er nu tal van aanwijzingen zijn dat het staat te gebeuren. Maar omdat we te maken hebben met een relatief klein land, met een eigen kleine munt. Armenië is overigens wel een van de oudste landen ter wereld. De geschiedenis loopt terug tot 1500 voor Christus.
| Bruto binnenlands Product (bbp) | $12,64 miljard (2020) |
| Groeicijfer bbp | -7,4% (2020) |
| Inwoners | 2.963.234 (2020) |
| Internetgebruikers | 77% van de bevolking |
| Overboekingen uit het buitenland | 10,5% van bbp |
Steun Focus!
Vind je deze open en gratis Focus-editie waardevol? Steun ons met een volledig vrijblijvende donatie, compleet value4value!
Klik op de QR-code met je lightning wallet (lnurl-compatible) of check onze donatiepagina voor standaardopties.
Steun Focus!
Vind je deze open en gratis Focus-editie waardevol? Steun ons met een volledig vrijblijvende donatie, compleet value4value!
Scan de QR-code met je lightning wallet (lnurl-compatible) of check onze donatiepagina met enkele standaardknoppen.
Bitcoin is voor iedereen, toch?
Het is voor iedereen te zien en te merken dat bitcoin momenteel wat minder hot is dan in tijden van grote stijgingen naar nieuwe recordprijzen. Als bitcoin blijft groeien en uiteindelijk een belangrijk onderdeel wordt van de wereldeconomie, dan kun je maar beter voorbereid zijn.
Nayib Bukele heeft met bitcoin zijn politieke toekomst en de financiële toekomst van zijn land voorgoed veranderd. Of er snel andere landen op grote schaal volgen, valt niet te zeggen. Wel is het duidelijk dat mensen of groepen die vroeg bitcoin hebben omarmd, daar een paar jaar later al flink van profiteerden.
Niet alleen op het gebied van prijsstijgingen, maar zeker ook op het gebied van de nodige kennis om bitcoin te gebruiken zoals je wil. Maar zoals alles in de wereld van geld: het is een groot experiment.
Bitcoin is voor iedereen. Dat betekent echter niet dat iedereen het ook moet of gaat gebruiken. Bitcoin is een vrijwillige keuze. De succesverhalen van vroege investeerders of bedrijven steken anderen aan.
Op wereldschaal zijn die verhalen er nog echter niet. Landen als El Salvador met Bukele aan het roer proberen de eerste te zijn.
Wie volgt?
“It might make sense just to get some in case it catches on. If enough people think the same way, that becomes a self fulfilling prophecy”
Satoshi Nakamoto
Adios,
Robin