In deze editie van Bitcoin Focus gaan we het hebben over de mempool. De wachtrij voor onbevestigde transacties begint weer behoorlijk leeg te raken en dit is voor de eerste keer sinds begin 2023. De hoogste tijd om te kijken naar de staat van de mempool en waarom het rustiger wordt.

Vandaag bespreken we:

• Wat is de mempool?
• Hoe ziet de mempool eruit?
• Waarom zat de mempool vol?
  • De opvallende rol van Binance in dit verhaal
• Welke andere transacties komen veel voorbij?

Wat is de mempool?

De mempool (een samenvoeging van de woorden van memory en pool) dient als een tijdelijke opslag voor alle nog niet bevestigde transacties. Deze transacties wachten erop om opgenomen te worden in een blok. Deze wachtruimte verzamelt transacties die nog verwerkt moeten worden.

Zodra een transactie is geïnitieerd, wordt deze verspreid naar alle full nodes binnen het netwerk, waar elke node de transactie in zijn lokale mempool plaatst, in afwachting van de bevestiging.

Vervolgens selecteren miners transacties uit de mempool voor het volgende te minen blok. Dit gebeurt op basis van verschillende factoren, waarbij transactiekosten het belangrijkste aspect is. Deze kosten, uitgedrukt in sats/vbyte, beïnvloeden de prioriteit van een transactie. Hogere kosten betekenen een grotere kans om opgenomen te worden in een blok, omdat miners beloond worden met deze transactiekosten.

Transacties met hogere vergoedingen krijgen dus voorrang. Daarnaast kunnen miners besluiten bepaalde transacties voorrang te geven, bijvoorbeeld vanwege hun herkomst van een vertrouwde bron. De grootte van een transactie, gemeten in kilobytes (KB), bepaalt de benodigde vergoeding, aangezien grotere transacties meer ruimte innemen in een blok.

Veel bitcoinwallets zoals bijvoorbeeld Ledger schatten de benodigde vergoedingen automatisch, gebaseerd op de actuele netwerkcondities, om het gemakkelijk te maken voor gebruikers om te kiezen bij een geschikte vergoeding. Vaak kun je ook handmatig een vergoeding instellen, bijvoorbeeld als jouw transactie geen haast heeft.

Hoe ziet de mempool eruit?

De mempool wordt gevisualiseerd in de onderstaande afbeelding. De afbeelding toont het volume van onbevestigde transacties weer, gemeten in miljoenen vbytes (MvB). De kleuren in de grafiek duiden op de hoeveelheid sats/vByte die voor de transactie wordt betaald, veriërend van 1 sat/vbyte (weergegeven in roze aan de onderkant van de grafiek) tot aan 30 sat/vbyte (in geel) tijdens piekmomenten.

Opmerkelijk zijn de pieken in activiteit, zoals in februari 2021, heel 2023 en het begin van 2024. Dit valt vaak samen met sterke prijsstijgingen van bitcoin. Tijdens deze momenten is er extra interesse in het uitvoeren van bitcointransacties, wat resulteert in een opeenstapeling van onverwerkte transacties. Dit is alleen niet het geval voor de periode vanaf 2023.

Sinds die periode is namelijk ook een verhoogde hoeveelheid aan onbevestigde transacties. Dit wordt veroorzaakt door andere factoren.

Waarom zat de mempool vol?

Er zijn twee duidelijk aanwijsbare redenen waarom de mempool sinds begin 2023 vol zit. De eerste, en misschien de meest belangrijkste, zijn Ordinals, oftewel bitcoin NFT’s. Deze NFT’s zijn digitale eigendommen zoals afbeeldingen of teksten. Deze bitcoin NFT’s hebben aanzienlijke populariteit vergaard. NFT’s zijn oorspronkelijk geassocieerd met Ethereum, maar heeft sinds 2023 ook zijn weg naar bitcoin gevonden.

Deze ontwikkeling heeft veel impact gehad op het type transacties die plaatsvinden. Er is namelijk een grote verschuiving geweest naar adoptie van Taproot-adressen. Het gebruik van deze adressen is mogelijk sinds november 2021, maar in het begin was het niet populair, waarbij dit type transacties slechts enkele procenten van alle transacties uitmaakte.

De komst van NFT’s heeft gezorgd voor een gestage groei in deze transcaties. Tegen het einde van 2023 was 46% van alle bitcoin adres inputs afkomstig van Taproot-adressen, een teken van de toegenomen populairiteit van dit type adressen (en daarmee ook bitcoin NFT’s).

Deze trend werd vooral aangewakkerd door de mogelijkheid van inscripties op Segregated Witness (SegWit) en Taproot, waarbij gebruikers in staat zijn om data te coderen binnen het ‘witness’-segment van een transactie. Deze innovatie kende twee golven van populariteit, waarbij de eerste golf zag dat Taproot-transacties op sommige dagen 60% van het totale transactievolume besloegen, voornamelijk door de creatie van NFT’s met afbeeldingen en bestanden.

De tweede golf, gekenmerkt door het meesturen van tekstgegevens zoals JSON voor BRC-20 tokens, handhaafde een sterke aanwezigheid met percentages rond de 40%. De populariteit van deze transacties neemt echter af.

Sinds februari 2024 vertegenwoordigt het aandelen van transacties met witness_v1_taproot, oftewel inscripties, slechts 24%. Dit is een signaal van dalende populariteit van de NFT’s en het zorgt dat meer ander type transacties worden verwerkt.

En welke rol speelt Binance in de volle mempool?

Een tweede belangrijke oorzaak van een volle mempool is Binance. Binance heeft veel transcaties in de wachtrij staan om uit eindelijk aan een blok toegevoegd te worden. Het gaat om zogeheten consolidatie-transacties.

Dit zijn transacties die worden gedaan om kleine hoeveelheden bitcoin samen te brengen naar een grotere hoeveelheid op één adres. Het ging om meer dan 5500 transacties (halverwege januari), maar de verwerking van deze transacties loopt inmiddels gestaagd.

Er zijn meer dan 250 blokken nodig om al deze transacties te verwerken. De transacties vragen veel blokruimte. Er zijn enkele blokken geweest met enkel transacties van Binance. Dit komt doordat de transacties zijn ingeschoten op verschillende kostenniveau’s, oftewel Binance was bereid om 30 sats/vByte te betalen voor een gedeelte, maar ook tussen de 20 sats/vByte tot aan 5 sats/vByte staan (vooralsnog) onbevestigde Binance transacties.

Hieronder staat een afbeelding hoe zo’n consolidatie transactie eruit ziet. Je ziet aan de linkerkant alle addressen waar kleine gedeeltes op staan, en deze worden samengevoegd op het adres bc1qm34lsc65zpw79lxes69zkqmk6ee3ewf0j77s3h. Dit is een hot-wallet adres van Binance. Wil je zelf kijken hoe dit eruit ziet? Dat kan via deze link.

Welke andere transacties worden uitgevoerd?

Transacties met Taproot en de consolidatietransacties van Binance vormen slechts een gedeelte van het totale aantal transacties. Gemiddeld genomen worden er 400.000 transacties per dag uitgevoerd op het bitcoin-netwerk. Dit wordt gedaan door verschillende transactiestypes. Hier staat een overzicht van de verschillende soorten transacties en het percentage dat ze uitmaken van het totale transactievolume.

• Witness_v1_taproot (P2TR): Deze adressen worden in het blauw weergegeven, en vertegenwoordigen momenteel 22% van alle input adressen. Pay to Taproot (P2TR) adressen zijn onderdeel van de Taproot-upgrade, die in november 2021 op het bitcoin-netwerk is geactiveerd. Taproot introduceert verschillende verbeteringen, waaronder verhoogde privacy, efficiëntie en mogelijkheid tot NFT’s. Ze beginnen met “bc1p” en zijn ontworpen om transacties die scripts gebruiken niet te onderscheiden zijn van standaardtransacties, wat de privacy en schaalbaarheid verbetert.

• Pubkeyhash (P2PKH): Deze adressen zijn momenteel 15% van alle input addressen. Dit percentage is afgelopen dagen sterk gestegen doordat de consolidatie-transacties van Binance afkomstig zijn uit dit type adres. De corresponderende kleur is oranje. Pay to Public Key Hash (P2PKH) adressen zijn het meest voorkomende type bitcoin-adres en beginnen met een 1. Ze stellen gebruikers in staat om bitcoin te versturen naar een hash van een publieke sleutel. Dit is het oorspronkelijke adresformaat in bitcoin en wordt veel gebruikt vanwege de eenvoud.
• Witness_v0_scripthash (P2WSH): Deze adressen zijn momenteel slechts 2% van alle inputadressen. Dit wordt getoond in het groen. Pay to Witness Script Hash (P2WSH) adressen komen ook uit de SegWit-update en zijn bedoeld voor transacties die scripts vereisen, vergelijkbaar met P2SH (verder op meer) maar met de voordelen van SegWit. P2WSH-adressen maken de scheiding tussen de digitale handtekening en overige transactiegegevens. Dit resulteert in kleinere transactiegroottes en dus efficiënter gebruik van de blokruimte. P2WSH-adressen beginnen ook met “bc1q”.
• Witness_v0_keyhash (P2WPKH): Deze adressen zijn 40% van alle transacties, en daarmee de grootste percentage. De kleur is onderstaande grafiek is licht blauw. Pay to Witness Public Key Hash (P2WPKH) adressen zijn onderdeel van de Segregated Witness (SegWit) update. Deze adressen verkleinen de omvang van transacties, wat leidt tot lagere kosten en meer transacties per blok. Ze beginnen met “bc1q” en maken transacties efficienter in vergelijking met traditionele pubkey hash (P2PKH)-adressen.
• Scripthash (P2SH): Dit percentage wordt in geel weergegeven en heeft de omvang van 14%. Pay to Script Hash (P2SH) adressen beginnen met een 3. Dit type adres stelt gebruikers in staat om bitcoin te versturen naar een script hash (hash van een script) in plaats van naar een publieke sleutel hash. P2SH-adressen zijn geïntroduceerd om het gebruik van complexere transactiescripts te vereenvoudigen. Dit maakt transacties flexibeler en maakt functionaliteiten zoals multisig (meervoudige handtekeningen) transacties mogelijk.

Afronding

Na een lange periode van een volle mempool en hoge transactiekosten op het netwerk, is de situatie rustiger. De hype rondom bitcoin-NFT’s is aan het afnemen wat leidt tot minder gebruik van Taproot-addressen.

Voor on-chain gebruikers is dit positief nieuws. De kosten voor het uitvoeren van een transactie zijn immers lager. Momenteel worden transacties toegevoegd aan de nieuwe blokken voor slechts 10 sats/vByte, wat aanzienlijk voordeliger is dan de 30 sats/vByte van een paar weken geleden.

Heb je een transactie die nog niet aan een blok is toegevoegd vanwege een lage fee? Dan is de kans groot dat deze binnenkort verwerkt wordt. Als je niet kan wachten, kun je ook een replace-by-fee toepassen 😉.

Het is nu ook een uitstekend moment om bitcoin te verplaatsen als je dat op korte termijn van plan bent. Het is immers relatief goedkoop, gemiddeld $7 per on-chain transactie. En helemaal als je even de tijd hebt, dan kun je altijd een transactie met 1 sats/vbyte toevoegen en wachten tot deze wordt verwerkt.

Fijne dag,
Maarten