Af en toe gebeurt het dat er een bitcointransactie plaatsvindt die meer dan een decennium heeft stilgestaan. Voor mijn werk ben ik altijd benieuwd naar de achtergrond van deze transacties. Wat drijft iemand om na meer dan tien jaar te besluiten om tóch zijn gekoesterde satoshi’s uit te geven? Ik ga graag op zoek naar het verhaal achter de transactie.
Focus is een open nieuwsbrief. Steun ons met een vrijblijvende donatie!
In het meest recente geval dat een grote hoeveelheid bitcoin is verstuurd die langer dan 10 jaar stilstond, valt niet de omvang op. Dat was immers ‘slechts’ 212 BTC. De transactie valt op vanwege eerdere ‘sprongen’ die deze bitcoin heeft gemaakt. Ik zal uitleggen wat ik daarmee bedoel.
Hieronder staat een overzicht dat de reeks ‘sprongen’ illustreert die deze specifieke bitcoin heeft gemaakt.
De 212 bitcoin bevinden zich momenteel in het adres (44f9van), dat zich helemaal rechts op de onderstaande afbeelding bevindt, bij positie 0. Deze bitcoin is op dit adres terechtgekomen via een vorig adres dat begint met 1P955VC, op positie -1. Het adres op positie -1 heeft deze bitcoin op zijn beurt ontvangen van negen verschillende adressen op positie -2.
De bitcoin die op enkele adressen op positie -2 zijn beland, zijn afkomstig van adressen op positie -3. Het is interessant op te merken dat enkele van deze adressen op positie -3, namelijk (1Em2sd..) en (1ExRT5G..), traceerbaar zijn naar de beruchte marktplaats Silk Road.
Daarmee is niet gezegd dat de gebruiker per se een handelaar of gebruiker is van de Silk Road, maar er valt wel een link te leggen tussen de marktplaats en het huidige adres. In bepaalde delen van de wereld wordt hier wellicht minder streng mee omgegaan en is dit geen groot probleem, maar er zijn ongetwijfeld ook landen of jurisdicties waar je liever niet wilt dat dergelijke details bekend worden.
En wat mij betreft benadrukt dat eens te meer het belang van privacy en onderstreept dat bitcoin – in meest gangbaar gebruik – niet geschikt is om privacy te waarborgen. Deze transactie laat immers zien dat zelfs na tien jaar nog steeds een link met Silk Road is te leggen.
Privacy waarborgen op bitcoin
Gelukkig zijn er wel technieken om privacy op bitcoin te waarborgen. De meest bekende is CoinJoin. CoinJoin is een techniek waarmee mensen hun bitcointransacties privé kunnen houden. Het idee is om de inputs en outputs van de bitcoin die ze uitwisselen moeilijker traceerbaar te maken. Wallets die dit mogelijk zijn onder meer de Wasabi wallet en de Samourai wallet.
Gewone bitcointransacties bestaan meestal uit één invoer en twee uitvoer (of ontvangers). Een voorbeeld is wanneer een transactie van 10 bitcoin (input) wordt verstuurd vanaf Adres X, waarbij 9 bitcoin wordt overgemaakt naar Adres A en 1 bitcoin terug naar zichzelf, Adres X.
De bitcoinstroom is duidelijk is deze transactie, namelijk X verstuurt naar A en krijgt ‘wisselgeld’. Er zijn echter meer complexe transacties waarvan de bitcoinstroom bijna onmogelijk te volgen is.
| ▶ Inputs | Outputs ◀ |
| Adres X (10 BTC) | Adres A (9 BTC) |
| Adres X (1 BTC) |
De zogenaamde Multi-input en Multi-Output (MIMO) transacties zijn transacties die zijn te vormen door meerdere inputs van verschillende adressen en meerdere outputs van verschillende adressen.
Deze transactievorm maakt het moeilijk om bij te houden welke adressen bitcoin naar elkaar sturen, omdat de verzenders en ontvangers hun bitcoins in zekere zin mengen. Een voorbeeld van een relatief eenvoudige MIMO-transactie is als volgt:
| ▶ Inputs | Outputs ◀ |
| Adres X (4 BTC) | Adres A (2 BTC) |
| Adres Y (3 BTC) | Adres B (5 BTC) |
Voor iemand van buitenaf is het lastig om te analyseren wat er in de bovenstaande transactie is gebeurd. De transactie heeft twee inputs, namelijk van Adres X (4 BTC) en Adres Y (3 BTC). En twee outputs, namelijk Adres A (2 BTC) en Adres B (5 BTC). Er zijn hierdoor meerdere mogelijkheden als het gaat over welke entiteiten een transactie met elkaar hebben uitgevoerd. En in het eerste voorbeeld, was dat slechts één mogelijkheid. Maar het kan nog een stukje lastiger.
Hieronder staat een voorbeeld van een versimpelde versie van een CoinJoin-transactie. In dit voorbeeld zie je dat het aantal inputs is toegenomen, en het aantal outputs ook.
Dit soort type transacties worden meestal uitgevoerd door verschillende partijen die samenkomen via een CoinJoin-service provider of een mixer. In dit voorbeeld kun je niet meer achterhalen wie bitcoin naar elkaar hebben verstuurd. Hierdoor behouden de handelaren met succes hun on-chain privacy tijdens de transactie.
| ▶ Inputs | Outputs ◀ |
| Adres X (10 BTC) | Adres A (2 BTC) |
| Adres Y (6 BTC) | Adres B (2 BTC) |
| Adres Z (12 BTC) | Adres C (2 BTC) |
| Adres D (4 BTC) | |
| Adres E (8 BTC) | |
| Adres F (10 BTC) |
En de populariteit neemt toe!
De populariteit van deze specifieke CoinJoin-transacties groeit gestaag. Hieronder zie je twee grafieken die gerelateerd zijn aan dit type transactie: het aantal CoinJoin-outputs per dag (gemiddelde over 30 dagen) en de totale hoeveelheid bitcoin in CoinJoin-outputs per dag (gemiddelde over 30 dagen).
Aantal CoinJoin-outputs per dag
Deze grafiek laat een exponentiële toename zien rond november 2022. Het gemiddelde aantal CoinJoin-outputs per dag bedroeg ongeveer 20.000. Dit is aanzienlijk meer dan de 3.000 outputs in april 2022. Sindsdien is het aantal weer gedaald naar ongeveer 10.000 outputs per dag, maar dit geeft nog steeds de groeiende populariteit van dit type transactie aan.
De totale hoeveelheid bitcoin in CoinJoin-outputs per dag
Dit blijkt ook uit het dagelijkse verzonden volume van dit soort transacties. Gedurende een lange periode tussen 2019 en 2022 schommelde het volume tussen 250 en 700 bitcoin per dag.
Maar dat is aanzienlijk toegenomen (vergelijkbaar met het aantal outputs) tot 7.000 bitcoin per dag op het hoogtepunt in november 2022. Inmiddels is dat aantal gedaald naar 1.000 bitcoin per dag, maar dit vertegenwoordigt nog steeds een aanzienlijke groei.
Deze geleidelijke groei is hoogstwaarschijnlijk te wijten aan het feit dat twee bekende CoinJoin-providers, namelijk Wasabi Wallet en Samourai Wallet, de kosten voor dit type transactie hebben verlaagd. Bovendien is Wasabi Wallet 2.0 in juni 2022 gelanceerd, waarmee meer privacy tegen lagere kosten wordt geboden.
Dit heeft geleid tot een grotere aantrekkingskracht van mensen om van deze privacy-oplossingen gebruik te maken. En Samourai Wallet laat zelf ook Twitter blijken dat dit het geval is, doordat de totale liquiditeit in hun whirlpool boven de 9.000 BTC komt.
En nu zelf aan de slag!
De transactie waarmee mijn verhaal begon, benadrukt het belang van privacy voor veel mensen. Zelfs een ogenschijnlijk onschuldige transactie vanaf een platform zoals Silk Road kan tien jaar later nog steeds zichtbaar zijn, omdat deze gegevens permanent zijn vastgelegd in de bitcoinblockchain.
Het is daarom van cruciaal belang om privacy in gedachten te houden. Het is mogelijk een onderwerp dat verder van je vandaan staat, maar juist daarom is het de moeite waard om het te onderzoeken.
Bekijk eens de websites van Samourai Wallet of Wasabi. Download beide wallets en experimenteer met het gebruik van deze privacy beschermende technieken. Het kost relatief weinig geld, tijd en moeite maar levert een bak met privacy op. Ik hoop dat dit jullie verder helpt!
Focus is een open nieuwsbrief. Steun ons met een vrijblijvende donatie!