Dinsdag kwam naar buiten dat Binance een intentieverklaring heeft getekend om cryptobeurs FTX over te nemen. Deze overname is het gevolg van financiële problemen bij FTX doordat hun exchange token FTT met tientallen procenten daalde. Inmiddels is deze deal van de baan. Hoe heeft het zover kunnen komen en wat zijn de gevolgen voor de bitcoinmarkt? Op die vragen gaan we in dit artikel antwoord geven.
De start
Het verhaal begint bij een onderzoek van CoinDesk. Zij publiceren op 2 november dat de boekhouding van Alameda Research, nauw verwant aan FTX, er op zijn zachtst gezegd opvallend uitziet. Een tijdbom die doortikt.
Alameda Research is een grote jongen, de totale bezittingen van het bedrijf hebben op dat moment een waarde van $14,6 miljard. Het grootste gedeelte van deze bezittingen zijn unlocked FTT-tokens, ruim $3,6 miljard. Daarnaast staat verderop op hun balans een bezitting gerelateerd aan deze FTT-tokens, in de boeken is opgenomen als ‘FTT-onderpand’ met een totale waarde van $2,1 miljard.
Los van deze FTT-tokens staat er ook voor $3,37 miljard aan andere, zeer risicovolle crypto-assets op de balans. Dit toont dat op de balans van Alameda Research voor zeker $9,07 miljard aan volatiele altcoins staan.
Op 5 november maakt een grote whale 23 miljoen FTT-tokens over naar Binance. Deze tokens hebben dan een gezamenlijke waarde van $530 miljoen. Kort daarna begint de koers van FTT sterk te dalen.
Later verklaart Binance CEO Changpeng Zhao dat deze munten afkomstig zijn van Binance met als doel om te verkopen. ‘CZ’ geeft als reden de recente ontwikkelingen en het voorkomen van een totale inzakking van de markt vanwege de verwevenheid tussen Binance en FTX.
Daar blijft het niet bij. In de loop van zondag 6 november komt er meer opmerkelijk nieuws rondom Alameda Research, FTX en de FTT-tokens naar buiten. De focus ligt hierbij op de distributie van de FTT tokens. En alvast een kleine spoiler: deze distributie is mijlenver verwijderd van de verdeling van alle bitcoin over verschillende investeerders.
De totale hoeveelheid FTT-tokens is 328,89 miljoen. Daarvan zijn 133,61miljoen tokens daadwerkelijk in omloop. Van de totale hoeveelheid tokens is ruim 98% (!) in bezit van de top 50 grootste adressen.
Deze whales bezitten gezamenlijk 322 miljoen FTT-tokens. Alameda is veruit de grootste houder van deze shitcoin. Kortom, daar waar bitcoin decentraal verdeeld is, is er hier sprake van centralisatie.
Je voelt hem al aankomen: de tokenomics zijn niet eenvoudig te begrijpen.
| Naam entiteit | Aantal tokens | Percentage van totale supply |
| Alameda Research & FTX | 245 miljoen FTT | 74,5% |
| Binance | 24,35 miljoen FTT | 7,4% |
Samengevat heb je enerzijds twee bedrijven (Alameda Research en FTX) die tot over hun oren FTT-tokens en andere zeer volatiele crypto-assets op hun balans hebben staan.
Anderzijds is er Binance die dit als groot risico voor de markt ziet en daarom besluit voor meer dan $500 miljoen aan tokens te verkopen met een dalende prijs als gevolg. De optelsom is snel gemaakt, er zijn significante problemen bij Alameda Research en FTX.
Van kwaad tot erger
De problemen bij beide bedrijven blijven niet onopgemerkt. Het is een onderwerp dat veel aandacht trekt. Logischerwijs beginnen investeerders en handelaren op FTX hun bezittingen van de beurs te halen. Dit is bijvoorbeeld te zien in het aantal bitcointransacties die afkomstig zijn van FTX. Deze aantallen liggen doorgaans erg laag, maar dit loopt nu met rasse schreden op.
Het oplopend aantal bitcointransacties afkomstig van FTX levert meer problemen op voor de beurs. De reserves, het aantal bitcoin in bezit van de beurs, begint drastisch te dalen en komt netto op nagenoeg 0. Dit is een sterke daling ten opzichte van een dag ervoor waarbij meer dan 20.000 bitcoin nog onder beheer is bij de beurs.
Er is niet alleen een sterke daling zichtbaar in de bitcoin reserves van FTX. Stablecoins zijn ook massaal opgenomen, waardoor ook deze stabelcoin reserves snel dalen. Terwijl halverwege september 2022 nog voor meer dan 1 miljard dollar aan stablecoins door FTX is vastgehouden, is dat aantal gezakt naar 150 miljoen dollar aan stablecoins, een daling van meer dan 95%.
Uiteindelijk is noodgedwongen op dinsdagmiddag rond 12:00 alle opnames van bitcoin, stablecoins en andere cryptomunten stop te zetten.
Overname door Binance
Dinsdagmiddag maakten CZ en Sam-Bankman Fried via Twitter bekend dat er een intentieverklaring is vanuit Binance voor het overnemen van FTX.
Binance en FTX zijn twee van de grootste cryptobeurzen ter wereld. In theorie heeft FTX meerdere opties om de situatie waarin ze verkeren op te lossen. Dit kan door het verkrijgen van een noodlening, zoeken van nieuwe investeerders, verkopen van bezittingen of door tijd te kopen.
In plaats daarvan is FTX tot een overeenkomst gekomen met Binance voor een bail-out. Vermoedelijk heeft FTX niet alle bezittingen van haar gebruikers in kas en is er sprake van fractioneel bankieren. De verwevenheid tussen Alameda Research en FTX blijkt ook groter dan gedacht, alleen al doordat ze beide groot bezitters zijn van de FTX-exchange token FTT.
Door alle recente gebeurtenissen zijn gebruikers van de exchange hun vertrouwen verloren, resulterend in een dalende koers van FTT-token (en dus problemen voor beide bedrijven).
Dit is een neergaande spiraal die enkel is te breken door een externe partij zoals Binance. Binance heeft de intentie om FTX te helpen bij het gat in de begroting dat naar verluidt tussen de 1 miljard en 6 miljard dollar bedraagt.
Naast het feit dat het opvallend is dat de grootste concurrent van FTX aan begin en eind van deze malaise betrokken is, is het ook zorgelijk dat er meer centralisatie ontstaan. Binance, de grootste exchange van de wereld, neemt de derde exchange van de wereld over. Het is een vrije markt, maar is het wenselijk dat Binance nog machtiger wordt?
Woensdagavond 9 november wordt bekend dat Binance afziet van de overname. De beurs van ‘CZ’ heeft na uitvoerig due diligence besloten dat een overname te risicovol is.
Volgens nieuwsberichten heeft FTX een financieel tekort van 8 miljard dollar. Ook de toezichthouder SEC en het ministerie van Justitie gaat onderzoek doen naar FTX. Dat schrikt Binance, dat juist in Amerika aan de slag wil, af.
De reserves van Binance
Het fractioneel bankieren van FTX roept vragen op, maar hoe zit het met de cryptobalansen van marktleider Binance? Die reserves zijn fors, vrij fors. Deze exchange, in diverse landen gereguleerd, houdt op het moment van schrijven 506.000 bitcoin vast. Hiermee is Binance de op één na grootste beurs. Alleen Coinbase heeft meer bitcoin op de balans, namelijk 560.000 bitcoin. Maar van Coinbase is bekend dat ze zélf weinig bitcoin aanhouden, dus het leeuwendeel zijn bitcoins van hun klanten.
De reserves van stablecoins zijn ook hoog. Ruim 20 miljard dollar aan stablecoins houdt Binance vast. Hiermee is Binance de grootste houder van stablecoins.
Het is moeilijk te zeggen of Binance hiermee aan alle verplichtingen kan voldoen. Het is namelijk niet bekend hoeveel vermogen er uit staat door de gebruikers van Binance.
Deze week doet ‘CZ’ in ieder geval een poging om transparant te zijn over zijn bezittingen. Uit blockchaindata blijkt dat de tegoeden bij de beurs volledig gedekt zijn. Hij pleit ook voor een proof-of-reserve standaard voor de industrie, hierbij moet elke beurs en broker transparantie geven over haar bezittingen.
Afsluiting
Ik wil afsluiten met een positieve noot. De hele bitcoin industrie kan op z’n kop staan, de prijs staat op een historisch laag niveau, bedrijven hebben het zwaar en grootheden vallen van het voetstuk, maar gelukkig is er met de oude vertrouwde bitcoin niks aan de hand.
Bitcoin blijft, net zoals alle voorgaande jaren, rustig elke 10 minuten een blok produceren. Precies zoals het is bedoelt en precies zoals het hoort.
Groet,
Maarten van CryptoQuant.