Wat een weekend! Bitcoin daalde tot onder de $50.000, terwijl de hele financiële wereld in brand staat. Hoewel we met Focus doorgaans op andere dingen dan de prijs “focussen”, ontkomen we er deze week niet aan. Wat is er aan de hand?

Een mix van gebeurtenissen

Nieuws volgde elkaar in rap tempo op. Hoewel niet alles met elkaar te maken heeft, en alle events hieronder niet in chronologische volgorde staan, beginnen we met een “rondje langs de economische velden”

• Amerikaanse rentecijfers: afgelopen woensdag publiceerde de Federal Reserve dat het de rentetarieven in de Verenigde Staten ongewijzigd laat. Daarmee blijven de Fed Funds staan tussen de 5,25 en 5,50 procent, nog altijd het hoogste niveau sinds 2001. Al maanden roepen experts dat dit niet lang goed kan blijven gaan: met een economie die draait op schulden, zorgen de hoge rentecijfers ervoor dat men steeds meer rente moet betalen voor de openstaande leningen. De VS betaalt bijvoorbeeld elk kwartaal $1.000 miljard aan rente, alvorens het kan beginnen met het aflossen van deze $34.000 miljard schulden.
  
  Hieronder zie je de basisrente weergegeven in blauw. Sinds het afschaffen van de goudstandaard daalt deze gestaag, met name op momenten dat crises zich aanwenden (zie verticale grijze lijnen).

• Amerikaanse banencijfers: Afgelopen vrijdag kwamen daarnaast de zogenoemde Unemployment Rates naar buiten. Dit getal werd geschat op 4,1%; maar kwam hoger uit te vallen: 4.3%. Ter referentie: dit was de vierde maandelijkse stijging op rij, en de laatste keer dat Amerika met zo’n patroon niet in een recessie kwam, is al zo’n 70 jaar geleden. Pak daar de Sahm Rule recessie-indicator bij, die ook al 65 jaar accuraat is met het voorspellen van recessies; en je snapt de twijfel in de markt.
  
  Gaan we net als de vorige keren (2019 — COVID; 2008 — bankencrisis; 2000 — Dot-Com bubbel; 1998 — Savings&Loans crisis; en tal van andere crises) nu weer een economische meltdown tegemoet?

• Rente Japan: Terwijl bovenstaande statistieken de Amerikaanse markt betreffen, is er ook wat in Japan aan de hand. Eerder dit jaar besloot de Bank of Japan om haar beleidsrente te verhogen, van negatieve percentages tot 0,10%. Dat was voor het eerst sinds 2007! Zes dagen geleden verhoogde de centrale bank de basisrente wederom, ditmaal tot 0.25%. Zoals onderstaande grafiek laat zien, is dat uniek.
  
  Met een ratio van de publieke schuld tegenover het bruto binnenlands product (bbp) van 232%, leidt Japan deze statistiek van alle landen in de wereld. Je hebt bijna 2.5x de totale economie van Japan nodig om alle schuld af te betalen. En je kunt je voorstellen: hogere rente zorgt voor meer druk op de ketel bij alle “schuldenaren”.

• Tech-aandelen: Maanden lang leek het niet op te kunnen op het gebied van Artificial Intelligence. Na doorbraken van MidJourney, HugginFace, ChatGPT en andere tools, was het ook goed boeren voor chipfabrikanten. Nu zijn er ineens perikelen zichtbaar in deze industrie. Zo besloot chipmaker Intel om 15.000 man de laan uit te sturen, zo’n 15% van haar totale personeelsbestand. Intussen ziet ook NVIDIA een terugslag wat betreft de levering van een nieuwe chip. Dit kan dan weer grote gevolgen hebben voor afnemers van deze chip — denk aan grote techbedrijven zoals Google en Apple. Intussen gaan ook geruchten de ronde dat DELL 12.500 werknemers naar huis zal sturen.

Het weekend

Omdat de aandelenmarkten in het weekend dicht zijn, maar bitcoin 24/7 te verhandelen is, gaf bitcoin deze keer weer wat er écht speelde.

De bitcoinkoers daalde zaterdag al in een rap tempo van ~$65.000 op vrijdagavond (Japanse tijd, beurssluiting) tot ~$50.000 op maandagochtend (Amerikaanse tijd, beursopening). De koers leverde bijna 25% in, op het moment dat traditionele aandelenbeurzen dicht waren.

Na een correctie, steeg de prijs terug naar $55.000. Ter referentie: bitcoin staat sinds de jaarwisseling nog steeds 30% in het groen. De laatste keer dat de koers rond dit niveau stond, was begin februari.

In de dagen vóór en na dit weekend, gebeurde er ook veel in de aandelenmarkt. Om maar een aantal statistieken op een rijtje te zetten:

• De Japanse NIKKEI verloor vrijdag 8%, het meeste in één dag in acht jaar tijd. Maandag gebeurde dit nogmaals: wederom de grootste daling in acht jaar (12%). In 25 dagen verloor de koers 27%. Circuit Breakers, veiligheidsparachutes bij handelshuizen, werden getriggerd voor de NIKKEI Futures. Dit voorkomt short sales in tijden van enorme dalingen.
• De Volatility Index (VIX) stijgt met +180% in 2 weken tijd. De VIX is genoteerd aan de Chicago Board Options Exchange (CBOE) Market Volatility Index. Het is een populaire graadmeter van de implied volatility van indexopties op de S&P 500 index.
• De KOSPI, de Zuid-Koreaanse aandelenindex, verloor 9% op één dag. Het stopte eveneens de handel vanwege de rode cijfers.
• De SP500, de Amerikaanse aandelenindex, verloor bijna $3.000 miljard aan waarde. Het was de hardste daling sinds de COVID-19 crash. Veel brokerrages konden de druk niet aan, en waren onbereikbaar.
• De schade in Nederland viel met een rode -2% op de AEX nog mee.

Wat nu?

Wat nu? Ja… dat is glazen bol kijken.

We begonnen deze editie met het nieuws over de ongewijzigde rentetarieven in Amerika. Wel, de markt verwacht dat deze in rap tempo zullen dalen. Hiervoor zijn meerdere aanwijzingen:

• Prediction markets: analisten gaan ervan uit dat de VS nu genoodzaakt wordt om de rentetarieven te laten dalen om de pijn te verzachten. Niet alleen op de CME Market is dit (met 75%) niet ondenkbaar; ook Jeroen Blokland haalt er data bij: komen er maar liefst vijf (!) rate cuts aan?

• 2YR obligaties: Historisch gezien is de marktrente op 2-jaars staatsobligaties een goede indicator geweest van de Fund Rates. Hieronder deze 2YR Yield in blauw, en de Fed Fund-rente in oranje. Het lijkt aan te geven dat de Fed Funds te hoog zijn, en dat dit de Federal Reserve zal doen besluiten deze beleidsrente te laten dalen. Alleen staat deze Federal Open Market Committee (FOMC) vergadering gepland voor… 17-18 september!

Wat betekent dit voor bitcoin?

Dan nu tot slot terug naar de Focus van Bitcoin Focus: Bitcoin. Waarom is dit – naast de prijsdaling van 25% – relevant voor bitcoin?

Als de geschiedenis zich herhaalt, en de wereld in een recessie valt en de rentetarieven onvermijdelijk zullen dalen, dan heeft dit een impact op (ook) bitcoin.

• Ten eerste: bitcoin is hiervoor gemaakt. Het is niet toevallig dat Satoshi Nakamoto de bitcoin whitepaper lanceerde in de nasleep van de financiële crisis in 2008, met de boodschap: “The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks.” Hij/zij was klaar met de moral hazard die in het systeem zat. De groten der aarde konden (maar vooral mochten) niet failliet gaan, terwijl ze de winst konden privatiseren en de verliezen konden socialiseren. De geldprinter was hiervoor het perfecte (maar oneerlijke) middel.
• Ten tweede: bitcoin is volatiel en dat zal blijven. Net als tijdens de grote crash in maart 2020, zoekt de wereld naar liquide middelen in tijden van onzekerheid. Men verkoopt alles wat onzeker is, in de hoop om met dollars/euro’s/yens de “winter” door te kunnen komen. Hiervan waren bitcoin en aandelen in de afgelopen drie dagen het levende voorbeeld.

• Ten derde: als de Federal Reserve, en andere centrale banken in de wereld, inderdaad de basisrente gaat verlagen om de economie op gang te brengen, dan gaan de sluizen open. Geld lenen wordt weer goedkoper; en daarmee komt er “nieuw” geld in omloop.
  
  De president van El Salvador ziet het in ieder geval al aankomen: Brrrrrrr…, zo tweet hij. Dit is koren op de molen van bitcoin, waarvan de geldhoeveelheid ultiem schaars is. Er zullen nooit meer dan 21 miljoen BTC in omloop komen. Een losser dollarbeleid in combinatie met een (dankzij de halving van maart jongstleden) strenger bitcoinbeleid, kan mogelijk voor bullish sentiment zorgen. Naast de onvermijdelijke schaarste op de markt. Meer aanbod (fiatgeld) en minder aanbod (nieuw gemaakte bitcoin)..!

Enfin, garanties zijn er niet. De enige garantie is die van onzekerheid. Wees waakzaam, handel niet uit paniek.

Oh, en per slot van rekening corrigeerde de Japanse NIKKEI op maandag weer met 10%. De volatiliteit is terug!

Hodl on,
Arnold

PS. Steun ons in deze barre tijden met een donatie. Of bestel ons magazine!